Ik doe het zelden op deze blog : de geboortedag vermelden van iemand die niet direct betrokken was bij de Groote Oorlog. Maar als stripliefhebber kan ik dit niet zomaar laten passeren. Op 30 december 1922 wordt Marc Neels geboren in Gentbrugge. Later zal Marc Neels zijn familienaam omdraaien en als Marc Sleen de stripverhalen van Nero tekenen.
bron : https://nl.wikipedia.org/wiki/Marc_Sleen
De confiscatie van kerkelijke goederen in Rusland is een decreet van de Sovjet-regering om alle kerkelijke waarden van de Russisch-orthodoxe Kerk te vorderen om de heersende hongersnood in het land te bestrijden. Dit decreet is op 23 februari 1922 aangenomen door het Centraal Uitvoerend Comité. De opbrengst is lager dan verwacht. In plaats van de verwachte ongeveer 800 miljoen gouden roebels, brengt de confiscatie bijna 34 miljoen gouden roebels op. In werkelijkheid wordt slechts een klein deel voor de bestrijding van de hongersnood gebruikt, het overgrote deel die de geroofde kerkelijke bezittingen opbrengen, wordt besteed aan propagandadoeleinden en aanzetting tot de wereldrevolutie.
Op 12 maart 1922 trekt in Sjoeja een grote menigte naar het centrale plein om de inbeslagneming van kerkelijke goederen van de Opstandingskathedraal te beletten. De bolsjewistische vertegenwoordigers dringen niet verder aan maar ondernemen enkele dagen later een tweede poging, ditmaal onder begeleiding van gewapende troepen. Als men de confiscatie opnieuw wil voorkomen, krijgen de troepen opdracht het vuur te openen op de gelovigen. Vier burgers worden gedood en tien raken gewond. De gebeurtenissen in Sjoeja leiden tot grote publieke verontwaardiging en overal in het land gaan menigten de straat op om hun kerken te verdedigen.
bron : https://nl.wikipedia.org/wiki/Confiscatie_van_kerkelijke_goederen_in_Rusland_in_1922
Onderstaande schilderij is van Ivan Vladimirov en toont de inbeslagname van kerkelijke goederen in Petrograd.
De roman van Stephen King , “the shining”, is in 1980 verfilmd door Stanley Kubrick. Aan het einde van de film sterft het personage vertolkt door Jack Nicholson. En voor de aftiteling wordt een foto getoond die als datum 4 juli 1921 vermeldt. De authentieke foto genomen in het Overlook Hotel is nu 100 jaar geworden. Het gezicht van Jack Nicholson is er natuurlijk later aan toegevoegd om te suggereren dat het personage Jack Torrance gereïncarneerd is.
bron : ‘The Shining’ Creepy ‘Overlook Hotel July 4th Ball 1921’ Shot Turns 100 (thewrap.com)
Op 25 januari 1921 wordt voor het eerst het toneelstuk R.U.R. opgevoerd van de Tsjech Karel Čapek. Dit toneelstuk ligt aan de oorsprong van het woord robot, dat is afgeleid van het Tsjechisch “robota”, wat zoveel betekent als saai werk, zwoegen. Het Russisch heeft een gelijkaardig woord rabota.
De robotten van Čapek zijn geen mechanische automaten maar artificiële mensen die men soms wel met echte mensen kan verwarren. R.U.R. speelt zich af op een eiland waar Rossum’s Universele Robotfabrieken (R.U.R) gevestigd zijn. Robots zijn goedkoop in aanschaf en onderhoud, eten alles en doen wat ze gevraagd wordt. Als gevolg zijn er al vele honderdduizenden robots over de gehele wereld aan het werk in fabrieken, kantoren en het leger. Na verloop van tijd komen de robots in opstand tegen de mensen en roeien de mensheid bijna helemaal uit. Enkel de arbeider Alquist is gespaard door de robots omdat hij hen moet helpen zich te reproduceren.
Het woord robot wordt later opgepikt door de Amerikaan van Russische origine Isaac Asimov voor zijn science-fiction boeken.
bron : https://nl.wikipedia.org/wiki/R.U.R.
De Russische burgeroorlog is de ideale periode voor megalomane krijgsheren om zonder god noch gebod eigenhandig op te treden. Zo’n psychotische krijgsheer is de baron Roman von Ungern-Sternberg, een Russische officier van Duits-Baltische oorsprong. Zijn cavaleriesoldaten zijn gekend als “de dolle divisie” en von Ungern-Sternberg krijgt van zijn mannen de bijnaam “de bitsige baron” omwille van zijn onberekenbare uitvallen en zijn wreedheid.
In 1920, na drie jaren burgeroorlog, moet von Ungern-Sternberg door de druk van het Rode leger verder uitwijken naar het oosten. Als ook Siberië hem te warm wordt, steekt hij de grens over met Mongolië. Daar wil hij zijn eigen monarchie stichten. Op 26 en 27 oktober 1920 valt von Ungern het Chinese garnizoen van de Mongoolse hoofdstad Urga aan. De aanval mislukt en de dolle divisie valt Urga opnieuw aan op 2, 3 en 4 november. Als ook die aanval mislukt, trekt von Ungern zich terug en vestigt zich in Oost-Mongolië. Daar krijgt hij de steun van Mongolen die de Chinezen uit Urga willen verdrijven. Het duurt tot 1921 vooraleer ze daarin slagen.
De baron von Ungern-Sternberg spreekt tot de verbeelding. Daarvan getuigen de films waarin zijn personage optreedt, al dan niet onder eigen naam. Er is zelfs een stripverhaal waarin de baron getekend wordt met de trekken van de Duitse acteur Klaus Kinski.
bronnen
https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_von_Ungern-Sternberg
https://fr.wikipedia.org/wiki/Roman_von_Ungern-Sternberg
Novorossiejsk is een havenstad in Rusland gelegen aan de Zwarte Zee. Op 11 maart 1920 zijn de frontlinies zo’n 40 à 50 kilometer verwijderd. Het Witte Leger trekt zich na de aanhoudende nederlagen tegen het Rode Leger terug in de richting van de havenstad. Er zijn ongeveer 25.200 infanteristen en 26.700 cavaleristen in de omgeving van de stad.
De Britten melden general Anton Denikin dat ze maximaal 5.000 vluchtelingen uit de havenstad kunnen evacueren. Op 13 maart 1920 breekt de eerste paniek uit in de stad. Op 16 maart wordt de zuid-Russische regering ontbonden. Op 17 maart valt Jekaterinodar in handen van het Rode Leger. Op 22 maart 1920 nemen ze het station van Abinsk in. De enige manier om nog goederen en mensen te transporteren is via de spoorlijn, maar die wordt natuurlijk gecontroleerd door de militairen. Het doel is zoveel mogelijk soldaten uit de havenstad te evacueren naar de Krim en daar het Witte Leger te hergroeperen.
Op 25 maart 1920 zit het Rode Leger al in een voorstad van Novorossiejsk. Hierdoor wordt de spoorlijn afgesneden en het Witte Leger moet zijn gepantserde treinen achterlaten.
In de nacht van 25 op 26 maart begint het Witte leger aan de evacuatie. Ze steken opslagplaatsen in de haven en tanks met olie in brand. De Britten helpen bij de evacuatie en vanop hun schepen vuren ze naar de posities van het Rode Leger. Op 26 maart 1920 vaart het laatste schip, een Italiaanse cargo Baron Beck de haven binnen. Paniek maakt zich meester van de wachtenden op de kade aangezien ze niet weten waar het schip gaat aanmeren. De paniek wordt nog groter als mensen elkaar verdringen om toch een plaatsje te bemachtigen.
Op 27 maart 1920 neemt het Rode leger de havenstad in. Enkele achtergebleven Witte regimenten geven zich over. In totaal kunnen 40.000 soldaten ontsnappen maar zonder paarden of zwaar materieel. Ongeveer 20.000 soldaten vallen in handen van het Rode Leger. Generaal Denikin neemt de verantwoordelijkheid van de mislukte evacuatie op zich en wordt vervangen door Pjotr Wrangel als opperbevelhebber van het Witte Leger.
Bron : https://en.wikipedia.org/wiki/Evacuation_of_Novorossiysk_(1920)
Onderstaande schilderij is van Ivan Vladimirov, getiteld “vlucht van de burgerij uit Novorossiejsk”.
Tot oktober 1919 lijkt het erop dat de Witte legers succesvol zijn in hun opmars naar Moskou. Je kan de voorgeschiedenis lezen in dit artikel. In september 1919 slaan de Witte legers een tegenoffensief van het Rode leger bij Kharkov af en hernemen hun opmars naar Moskou met de inname van grote steden zoals Koersk, Orel en Toela.
Het Rode leger stuurt versterkingen naar het front nabij Orel onder leiding van generaal Yegorov. Met die versterkingen komen ze in de Orel sector aan een totaal van 52.000 infanteristen, meer dan 7.000 cavaleristen, 278 kanonnen, 1.119 machinegeweren. Daarmee hebben ze een numerieke superioriteit van 3 tegen 1 ten opzichte van de Witten.
Op 11 oktober 1919 begint het Rode leger aan het offensief. De Witten reageren onmiddellijk en op 13 oktober 1919 nemen ze Orel in. Dit is het meest noordelijke punt dat het Witte leger kan bereiken. Daarmee staat het op 330 kilometer van Moskou en dichter zullen de Witten niet meer geraken. Yegorov stuurt zijn Rode schoktroepen diep in de linies van de Witten en op 15 oktober nemen ze Kromy in. Dan beginnen de Witten aan defensieve gevechten om hun linies te herstellen. Op 20 oktober zijn ze echter verplicht Orel weer te verlaten.
Daarmee zijn de gevechten nog niet ten einde. Op 24 oktober nemen de Witten Kromy weer in dat ze op 27 oktober weer aan de Roden verliezen. Op 3 november 1919 nemen de Roden Livny in, waarmee ze de Witten weer meer naar het zuiden hebben teruggedrongen. Het Rode leger is nog niet aan het einde van het offensief en stelt een volgend doel voorop : Koersk !
bron : https://en.wikipedia.org/wiki/Orel–Kursk_operation
Onderstaande schilderij toont de inname van Orel door het Rode leger.
De Franse premier Clémenceau beslist dat het vredesverdrag zal worden ondertekend op 28 juni, precies vijf jaar nadat Gavrilo Princip in Sarajevo de Oostenrijkse troonopvolger Franz Ferdinand en zijn vrouw Sophie neerschoot. Als locatie heeft Clémenceau de spiegelzaal van het paleis van Versailles gekozen. Het is de plaats waar in 1871 het Duitse keizerrijk werd uitgeroepen en Wilhelm I tot keizer werd gekroond. Hoeveel groter kan de vernedering voor Duitsland zijn.
In de spiegelzaal zoeken op 28 juni 1919 de afgevaardigden van meer dan dertig landen hun plaats. De onderhandelaars nemen plaats in het midden van de zaal. Recht tegenover hen is een plaats gereserveerd voor de Duitsers. Wanneer iedereen heeft plaatsgenomen, staat Clémenceau op. Het is precies 15 uur. “Faites entrer les Allemands.”, zegt hij. Achterin de zaal gaat een deur open. Twee deurwaarders stappen binnen, gevolgd door officieren uit Frankrijk, Groot-Brittannië , Amerika en Italië. Dan volgen de nieuwe Duitse minister van Buitenlandse zaken Herman Müller en de minister van transport Johannes Bell, die om 3 uur ’s ochtends vanuit Berlijn zijn aangekomen. Zodra zij hebben plaatsgenomen, neemt Clémenceau opnieuw het woord :”Messieurs, la séance est ouverte. Nous sommes ici pour signer le traité de paix.”. De Duitsers staan op, ze weten dat zij als eersten het verdrag moeten ondertekenen. In een doodse stilte zetten zij hun handtekening onder het verdrag. Terwijl de vertegenwoordigers van de andere landen opstaan om op hun beurt het verdrag te ondertekenen, gaat er een zucht van opluchting door de zaal. Buiten klinken kanonschoten een eresaluut aan de onderhandelaars, die aan meer dan vier jaar oorlog eindelijk een einde maken. Door de open ramen van de spiegelzaal is het gejoel van een juichende menigte te horen.
Bijna een uur later zijn alle documenten door de officiële vertegenwoordigers ondertekend. De Duitsers worden weer naar buiten geleid via de zijingang, de weg waarlangs zij gekomen zijn. Nog dezelfde avond keren zij terug naar Berlijn. Op de Parijse boulevards viert een gigantische mensenmenigte tot diep in de nacht het echte einde van de eerste wereldoorlog.
Onderstaande schilderij is van William Orpin, the signing of the Peace
bron : Mark de Geest, 14-18 in honderd dagen, Manteau
De wapenstilstand die de Duitsers in Compiègne hebben onderteken, verplicht hen hun vloot te ontwapenen en onder bewaking te stellen van de geallieerden. Vanaf 22 november 1918 ligt de Duitse vloot voor anker in Scapa Flow, de thuisbasis van de Britse marine. De bemanning is drastisch gereduceerd. Van de 20.000 bemanningsleden, blijven er nog 4.500 aan boord, onder het bevel van 250 officieren.
Op de vredesconferentie die in Parijs gehouden wordt, is het lot van de schepen voer voor discussie. Fransen en Italianen vinden dat een deel van de schepen hen toekomt. Dat is niet naar de zin van de Britten, omdat het hun hegemonie op zee zou verminderen.
In juni 1919 verplichten de Britten de Duitsers hun bemanning verder in te krimpen. Er blijven nog 1700 matrozen en officieren over. Op de ochtend van 21 juni 1919 vertrekken de meeste Britse oorlogsschepen voor manoeuvres op volle zee. Alleen 2 torpedojagers blijven achter om de Duitse schepen te bewaken. Om 11u20 seint de Duitse bevelhebber von Reuter de andere schepen :”Paragraaf 11. Bevestigen.”. Op alle Duitse schepen worden daarna de zeeventielen geopend en ook de deuren die de waterdichte schotten afsluiten. Ze worden allemaal onklaar gemaakt zodat ze niet opnieuw gesloten kunnen worden. Zodra de eerste schepen kort daarna slagzij beginnen te maken en de Duitse bemanningsleden hun schepen verlaten, beseffen de Britten wat er aan de hand is. De Britse schepen die ’s ochtends zijn uitgevaren, worden in allerijl teruggeroepen, maar het is te laat om in te grijpen. Om 12u16 verdwijnt de reusachtige Friedrich der Grosse als eerste in de golven. Even later volgen tal van andere schepen. In totaal zinken die namiddag 52 Duitse oorlogsschepen, waaronder vijftien van de zestien grote slagschepen en kruisers. De rest wordt door de Britten weggesleept of aan wal getrokken. Acht Duitse matrozen en een officier worden tijdens de actie neergeschoten, alle anderen brengen het er veilig vanaf. Zij belanden in een krijgsgevangenenkamp, van waaruit zij in januari 1920 weer naar Duitsland vertrekken.
Nog voor de tweede wereldoorlog worden enkele tientallen schepen opnieuw gelicht. Zeven rusten nog altijd op de zeebodem, waar zij een beschermd monument vormen en een geliefd doel voor diepzeeduikers.
bron : Mark de Geest, 14-18 in honderd dagen, Manteau
De schilderij hieronder is van Bernard Gribble.
Sinds 1905 is Korea een protectoraat van Japan. Aan de onafhankelijkheid van Korea komt een einde door twee verdragen in 1905 en 1910. Dit is een gevolg van de Japans-Russische oorlog in 1905. Na de Russische nederlaag breidt Japan zijn invloedsfeer uit. Eerste slachtoffer is Korea.
De verklaringen van de Amerikaanse president Wilson op de vredesconferentie in Versailles in januari 1919 dat ieder volk recht heeft op zelfbeschikking, vinden ook in Korea gehoor. Op 1 maart 1919 start de Samil beweging met een demonstratie waabij de onafhankelijkheid van Korea wordt uitgeroepen. Samilbeweging betekent letterlijk 3-1 beweging en verwijst daarmee naar de maand en de dag waarop deze beweging is gestart.
Daarna volgen nog een reeks betogingen tot in april 1919. Tegen dan zijn er 1.500 demonstraties geweest waarop 2 miljoen Koreanen aanwezig waren. Ve Japanners reageren met geweld en jagen de leden van de beweging op. Velen vluchten naar China. Tegen 11 april 1919 zijn er 7.509 Koreanen gedood, 15.849 gewond en 46.303 gearresteerd.
bron : https://en.wikipedia.org/wiki/March_1st_Movement
Martinus Evers 