1918 – de laatste troef van de Duitsers

Begin 1918 maakt Duitsland de balans op. In het westen zit het front nog steeds muurvast. De Britse zeeblokkade stelt de Duitse economie en bevoorrading voor grote problemen, terwijl de Duitse duikbotenoorlog vooral als gevolg heeft dat Amerika zich bij het Frans-Britse kamp heeft gevoegd en Amerikaanse troepen binnenkort massaal aan het westelijke front zullen verschijnen. In het oosten ziet het er voor de Duitsers gelukkig beter uit. Nadat in Rusland de revolutie uitbrak, heeft het land eerst een wapenstilstand getekend en begin maart 1918 wordt in het fort van Brest-Litovsk een definitief vredesverdrag getekend. Het einde van de strijd in het oosten biedt Duitsland nieuwe kansen in het westen.

ErichLudendorff_191803

Erich Ludendorff

Nu de strijd in het oosten gestreden is, verplaatst Generalquartiermeister Erich Ludendorff in een mum van tijd meer dan veertig divisies naar het westen, wat hem aan het westelijk front een kleine overmacht oplevert. Omdat de tijd dringt, besluit hij binnen de kortste keren een aantal lenteoffensieven in te zetten die samen bekend zullen worden als de Kaiserschlacht.

In de veronderstelling dat de Britten na de slag van Passendale door hun reserves zitten, richt Ludendorff het speerpunt van zijn offensief op de Britse sector in de buurt van Arras. Op die manier hoopt hij ook een wig te drijven tussen Britse en Franse troepen. De eerste fase van de Kaiserschlacht, Unternehmen Michael, begint op 21 maart 1918 met een kort maar hevig artilleriebombardement. Dat is nieuw want tot dan startten de grote veldslagen met dagenlange bombardementen. Ludendorff stuurt zijn soldaten ook niet langer massaal het slagveld op maar laat de aanval uitvoeren door kleinere groepen goedgetrainde stormtroepen, bewapend met handgranaten, lichte machinegeweren en vlammenwerpers. Net voor de aanval bestoken de Duitsers hun tegenstander bovendien met verschillende soorten gasgranaten, waardoor de verwarring compleet wordt.

UnternehmenMichael01

De start van het offensief is een ongekend succes. De Duitse stormtroepen slaan een bres van liefst 25 kilometer in de Britse linies en forceren daarmee een spectaculaire doorbraak, de grootste in vier jaar westelijk front. De volgende dagen dringen de Duitsers verder door, op sommige plaatsen tot wel 60 kilometer diep. Het terrein dat de Britten tijdens de slag aan de Somme pas na een maandenlange strijd en ten koste van talloze slachtoffers hebben veroverd, verliezen ze nu in slechts enkele dagen tijd.

Na twee weken stokt de Duitse opmars. De Duitsers moeten oprukken over wegen en door dorpen die voorheen door hun eigen artillerie kapot zijn geschoten. In het verwoeste landschap kunnen versterkingen en voorraden het tempo gewoonweg niet volgen. Daarnaast lijden de Duitse soldaten ook onder de Britse zeeblokkade. Als ze dan de voedseldepots van de geallieerden aantreffen, houden de hongerige soldaten halt en doen ze zich tegoed aan voedsel en drank, wat uiteraard het tempo van het offensief onderuit haalt.

Nadat zijn aanvankelijke opmars is gestuit, last Ludendorff noodgedwongen een adempauze in. Eind mei, begin juni 1918 begint hij met nieuwe operaties, deze keer tegen de Fransen. Weer realiseren zijn troepen aanvankelijk een veelbelovende doorbraak, weer stokt even later de Duitse opmars.

Op 15 juli 1918 gaan de Duitsers een laatste maal in het offensief. Net als in 1914 bereiken zij de Marne waar ze, net als in 1914, door de Fransen tot staan worden gebracht. Enkele dagen later gaan Fransen en Amerikanen zelfs in het tegenoffensief, waarmee de Kaiserschlacht definitief gestopt wordt.

De Kaiserschlacht kost de Duitsers ongeveer 230.000 doden en daarbij nog eens evenveel vermisten en gewonden. Aan geallieerde zijde liggen de verliezen nog een pak hoger. Hoe succesvol de Kaiserschlacht aanvankelijk ook oogde, finaal was het Duitse lenteoffensief een vruchteloze inspanning. Zodra het lenteoffensief van Ludendorff tot staan was gebracht, maakte een gevoel van defaitisme zich van de Duitse manschappen meester. Ze hadden immers te horen gekregen dat dit het offensief van de laatste kans was. Ludendorff had gegokt en verloren.

bron : Mark de Geest, 14-18 in honderd dagen, Manteau

KaiserSchlacht_1918