de muiterij van Zeligowksi

In de herfst van 1920 is de Pools-Russische oorlog beëindigd. Het Rode leger is in de zomer verslagen voor de poorten van Warschau. Maar bij hun terugtocht hebben de Russen nog een strategische tegenzet tegen Polen gedaan : ze hebben de regio van Vilnius achtergelaten in de handen van de Litouwers. En deze regio wordt zowel door Polen als Litouwen opgeëist.

De Poolse stafchef Pilsudski weet dat het Poolse leger vermoeid is dor de vele gevechten en hij hoopt via onderhandelingen Vilnius te bemachtigen. Misschien kan hij de Litouwers overtuigen om terug te keren naar het historische gemenebest van Polen en Litouwen ? Als die hoop verdwijnt, overlegt hij met generaal Lucjan Zeligowski over een manier om Vilnius te veroveren zonder dat het tot een open oorlog komt. Ze worden geïnspireerd door de Italiaan Gabriele d’Annunzio die met een groep muiters de stad Fiume bezet in de hoop het later te kunnen annexeren door Italië. Daarom moet Zeligowksi voorwenden een muiterij te starten zodat de Poolse staat officieel niet betrokken is.

Op 6 oktober 1920 licht Zeligowski zijn officieren in van de nakende muiterij. Op 8 oktober valt hij de Litouwers aan. Op 9 oktober valt Vilnius in handen van de zogenaamde Poolse muiters. Op 12 oktober verklaart Zeligowski de onafhankelijkheid van Centraal-Litouwen met Vilnius als zijn hoofdstad. De muiters krijgen nog versterking maar officieel houdt het Poolse leger zich aan de wapenstilstand van de Suwalki overeenkomst.

Op 7 november 1920 valt Zeligowski weer aan en vergroot zijn nieuwe republiek ten koste van de Litouwers. De opmars duurt tot 19 november. Dan lanceren de Litouwers een tegenaanval en ze brengen de muiters tot staan. De Volkenbond weet op 21 november een wapenstilstand op te leggen. Zeligowksy wordt de de facto dictator van deze nieuwe republiek. In 1923 zal de volkenbond deze situatie ook officieel aanvaarden.

bron
https://en.wikipedia.org/wiki/%C5%BBeligowski%27s_Mutiny

Lucjan Zeligowski

een bitsige baron in Mongolië

De Russische burgeroorlog is de ideale periode voor megalomane krijgsheren om zonder god noch gebod eigenhandig op te treden. Zo’n psychotische krijgsheer is de baron Roman von Ungern-Sternberg, een Russische officier van Duits-Baltische oorsprong. Zijn cavaleriesoldaten zijn gekend als “de dolle divisie” en von Ungern-Sternberg krijgt van zijn mannen de bijnaam “de bitsige baron” omwille van zijn onberekenbare uitvallen en zijn wreedheid.

In 1920, na drie jaren burgeroorlog, moet von Ungern-Sternberg door de druk van het Rode leger verder uitwijken naar het oosten. Als ook Siberië hem te warm wordt, steekt hij de grens over met Mongolië. Daar wil hij zijn eigen monarchie stichten. Op 26 en 27 oktober 1920 valt von Ungern het Chinese garnizoen van de Mongoolse hoofdstad Urga aan. De aanval mislukt en de dolle divisie valt Urga opnieuw aan op 2, 3 en 4 november. Als ook die aanval mislukt, trekt von Ungern zich terug en vestigt zich in Oost-Mongolië. Daar krijgt hij de steun van Mongolen die de Chinezen uit Urga willen verdrijven. Het duurt tot 1921 vooraleer ze daarin slagen.

De baron von Ungern-Sternberg spreekt tot de verbeelding. Daarvan getuigen de films waarin zijn personage optreedt, al dan niet onder eigen naam. Er is zelfs een stripverhaal waarin de baron getekend wordt met de trekken van de Duitse acteur Klaus Kinski.

bronnen
https://en.wikipedia.org/wiki/Roman_von_Ungern-Sternberg
https://fr.wikipedia.org/wiki/Roman_von_Ungern-Sternberg


een hongerstaking van 74 dagen

Op 25 oktober 1920 sterft de Ier Terence MacSwiney na een hongerstaking van 74 dagen in de gevangenis van Brixton in Engeland. Hij is de hongerstaking begonnen als protest tegen zijn veroordeling in augustus 1920 voor het bezit van opruiende teksten.

MacSwiney heeft al eerder de aandacht van de Britten getrokken als Iers nationalist. In 1913 is hij de voorzitter van de afdeling van Sinn Fein in Cork. In 1916 wordt hij gearresteerd voor zijn betrokkenheid bij de paasopstand in Ierland. In 1917 wordt hij weer vrijgelaten en enkele maanden later weer gearresteerd. Hij gaat in hongerstaking en wordt vrijgelaten. In 1920 neemt hij deel aan de verkiezingen en hij wordt burgemeester van Cork tot aan zijn arrestatie op 12 augustus. Door zijn hongerstaking trekt hij veel internationale aandacht en het protest leidt tot druk op de Britse regering.

Na zijn dood komen 30.000 mensen zijn opgebaarde lichaam begroeten in de kathedraal van Saint-George in Southwark (Londen). De lijkkist wordt naar Cork gebracht waar de begrafenis op 31 oktober 1920 grote massa’s op de been brengt.

bron : https://en.wikipedia.org/wiki/Terence_MacSwiney

De wapens zwijgen in Oost-Europa

In oktober 1920 neemt het wapengeweld eindelijk af. Wapenstilstanden en verdragen volgen mekaar op. Op 5 oktober 1920 sluiten Polen en de Sovjet-Unie een wapenstilstand in Riga, hoofdstad van Letland. Op 7 oktober ondertekenen Polen en Litouwen de Suwalki overeenkomst. Op 12 oktober ondertekenen Polen en Rusland een vredesverdrag in Riga, dat van kracht wordt op 18 oktober. Op 14 oktober ondertekenen de Sovjet-Unie en Finland het verdrag van Tartu waarmee de Fins-Russische grenzen worden vastgelegd.

Ook elders worden grenzen hertekend : vanaf 9 oktober 1920 is Zuid-Tirol niet meer Oostenrijks maar Italiaans grondgebied.

bron : https://en.wikipedia.org/wiki/October_1920