Bij Galicië denken de meesten waarschijnlijk aan een Spaanse streek. Er was echter ook een streek in Oost-Europa die men Galicië noemde. Deze streek ligt vandaag deels in Polen, deels in Oekraïne.

Galicie

Destijds lag Galicië in Oostenrijk-Hongarije. De streek ligt voor de Karpaten en grenst aan het Russisch gedeelte van Polen. Rusland grenst via het Russische Polen aan 3 streken : Oost-Pruisen en Silezië (Duitsland) en Galicië (Oostenrijk-Hongarije). Begin augustus hebben de Russen sneller gemobiliseerd dan de Duitsers voor mogelijk achtten. De Duitse staf heeft daarom enkel een beperkt aantal soldaten in Oost-Pruisen gelegerd, enkel met defensieve doeleinden. De bedoeling is immers dat het Duitse leger eerst het Franse leger verslaat en dan pas Rusland gaat aanpakken. De Oostenrijkers richten hun pijlen op andere vijanden : de Serviërs die in hun ogen deze oorlog hebben gestart en de Russen, als beschermheer van de Serviërs.
De Russen zijn nog ambitieuzer : zij willen zowel Duitsland als Oostenrijk-Hongarije aanpakken en wel zo snel mogelijk. Hun eerste aanval op Oost-Pruisen lijkt te lukken als ze in augustus 1914 sneller binnenvallen dan de Duitsers hadden gedacht. Maar na de slag van Tannenberg moeten de Russen Oost-Pruisen verlaten. Ze zullen er niet meer terugkeren voor 1944.

Galicie in 1914

Maar in Galicië hebben de Russen wel succes. Hier bevindt zich de voornaamste Oostenrijkse verdedigingslinie voor de Karpaten die de poorten zijn naar de Hongaarse vlakte, de Donau en het hart van Oostenrijk. Hiermee heb je een front van 450 km, vanaf het drielandenpunt van Rusland, het (voorlopig nog) neutrale Roemenië en Oostenrijk-Hongarije tot aan Krakau in Oostenrijks Polen. Op dit front zijn er 2 belangrijke vestingen : Lemberg (Lwow in het Pools, vandaag Lviv in Oekraïne) en Przemysl (vandaag gelegen in Polen).

de legers in Galicie 1914

Het verschil in houding tussen de Russische staf enerzijds en de Duitse en Oostenrijks-Hongaarse staven had te maken met het feit dat de Duitsers en Oostenrijkers de laatste 40 jaar geen oorlog meer hadden gevoerd. De Russen daarentegen hadden wel recente oorlogservaring door de grensconflicten in Azië en de oorlog met Japan. Daardoor was de Russische staf sneller geneigd tot improviseren en snel handelen.

De Oostenrijkers twijfelden voortdurend tegen welke vijand ze hun hoofdmacht zouden inzetten. Het zou logisch zijn om vooral de Russen aan te pakken, maar door de jarenlange Servische provocaties was er ook een drang om de Serviërs aan te vallen. De Oostenrijkers verdelen daarom hun leger over de 2 fronten. Niettemin beschouwen de Oostenrijkers Rusland toch als voornaamste vijand. Daarom vallen ze op 23 augustus 1914 aan, steken de San over en nemen Krasnik in. Op 26 augustus 1914 trekken de Russen zich terug tot Lublin. De Oostenrijkers worden nu overmoedig en een Oostenrijks leger verlaat de veilige posities van de vesting Lemberg om de Russen verder terug te drijven. Tussen de rivieren Gnila Lipa en Zlota Lipa wordt er 3 dagen slag geleverd. Het eindigt in een Oostenrijkse nederlaag. De overlevenden vluchten in paniek terug tot Lemberg. Maar generaal Conrad van Hötzendorf schat de nederlaag niet ten volle in en laat zijn troepen opnieuw aanvallen op 29 augustus 1914 tussen Gnila Lipa en Zlota Lipa. Deels was dit besluit ook genomen om eindelijk een Oostenrijks succes toe te voegen aan de reeks van Duitse successen, vooral op het westfront dan. Op 6 september zien de Russen hun kans schoon bij Rava Roesska, 50 km ten noorden van Lemberg. Hier worden de Oostenrijkers tot staan gebracht en ze trekken zich terug naar Lemberg. Daardoor is er een bres in de linies tussen het Oostenrijks eerste leger en de andere legers die zich al hebben terug getrokken. De Duitsers worden te hulp geroepen, maar die kunnen geen legers afstaan. En dus trekken de Oostenrijkers zich noodgedwongen verder terug, eerst tot de San rivier, dan tot de Dunajec, zijrivier van de Weichsel en slechts 60 km ten oosten van Krakau, hoofdstad van Oostenrijks Polen. De vesting Przemysl wordt opgegeven en blijft achter de Russische linies, enkel nog bezet door het Oostenrijks garnizoen dat een belegering moet doorstaan. Het Oostenrijks grondgebied was tot 240 km diep prijsgegeven. Van de 1,8 miljoen gemobiliseerden zijn 400.000 soldaten verloren  Bij die verliezen horen ook 40.000 soldaten van de beste Oostenrijkse elite-eenheden.

Niet alleen Hongarije is nu bedreigd, maar ook Duits Silezië ligt vlakbij de Russische legers. Dit keer willen de Duitsers wel ingrijpen en hun negende leger inzetten voor een aanval over de Weichsel richting Warschau, centrum van Russisch Polen. De Russen wachten de Duitsers geduldig op en zijn numeriek in de meerderheid. Tussen Warschau en Przemysl zijn er 55 Russische divisies tegenover 31 Oostenrijkse en 13 Duitse. Bovendien schuwen de Russen het niet om grondgebied prijs te geven als ze zo de vijand i een val kunnen lokken. Op 9 oktober 1914 bevrijden de Oostenrijkers Przemysl, maar de vreugde duurt niet lang. De Russen steken de Weichsel ten noorden van Warschau over om zo de Duitsers te omsingelen. Ludendorff ziet het gevaar in op 18 oktober en trekt het Duitse negende leger terug. Conrad von Hötzendorff is de Russen gevolgd van Przemysl tot aan de San, maar ziet het gevaar niet komen. Op 22 oktober 1914 valt hij ten zuiden van Ivangorod aan, wordt verslagen en is op 26 oktober gedwongen zich weer terug te trekken. Voor de 2e maal wordt de vesting Przemysl met 150.000 garnizoensoldaten achter de Russische linies gelaten. Het Oostenrijkse eerste leger verliest 40.000 soldaten.  De Oostenrijkers zijn weer terug tot in Krakau gedreven, de Duitsers zitten weer in Breslau, dichtbij hun startpunt van de opmars naar Warschau.

bronnen 

John Keegan, de eerste wereldoorlog

http://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Przemyśl

http://przemysl.blogspot.be/2006_12_01_archive.html

http://www.allworldwars.com/German-World-War-I-Postcards-Part-I.html

https://martinusevers.org/dossiers/de-slag-van-tannenberg/