Maand: januari 2019

door

Opstand in Khotyn

Khotyn is gelegen in Bessarabië en maakte sinds het verdrag van Boekarest (1812) deel uit van het Russische rijk. In 1917 bezetten Oostenrijks-Hongaarse soldaten de regio maar na de nederlaag van de Centrale machten, had Roemenië op 10 november 1918 Bessarabië bezet en geannexeerd, omdat er historische banden waren met de Roemeense streek Moldavië.

 Het merendeel van de bevolking van Khotyn is echter Oekraïens en ze beschouwen de Oekraiënse republiek net over de Dnjestr als hun echte vaderland. Op 23 januari 1919 nemen de inwoners van Khotyn de wapens op tegen de Roemeense bezetters. Ze slagen er ook in de Roemeense generaal Stan Poetas te doden. Als het Roemeense leger versterkingen laat aanrukken, kunnen de rebellen niet lang stand houden. Op 1 februari 1919 is het gedaan met de opstand. De rebellen vluchten de Dnjestr over om bescherming te zoeken in Oekraïne.

Op de kaart hieronder zie je hoe complex de situatie is in 1919. Er wordt voortdurend gevochten om controle te krijgen over de voormalige gebieden van het Duitse, Oostanrijks-Hogaarse en Russische rijk.

bronnen : en.wikipedia.org/wiki/Khotin_Uprising

wikivisually.com/wiki/Khotin_Uprising

 

door

moord op Liebknecht en Luxemburg

De Spartakusopstand begint op 5 januari 1919 met een futiele aanleiding : de zelfbenoemde hoofdcommisaris van Berlijn, een radicale socialist, is door de eerste minister Ebert ontslagen en de spartakisten roepen op tot een demonstratie. Karl Liebknecht, samen met Rosa Luxemburg één van de drijvende krachten achter de Spartakusbeweging, neemt het woord op de demonstratie.

Op maandag 6 januari 1919 wordt een algemene staking gehouden waaraan 200.000 arbeiders deelnemen. De Berlijners zien twee optochten door de binnenstand : een van sociaal-democratebn een andere van spartakisten. Weer staat er een menigte op de Alexanderplatz, klaar om de regeringsgebouwen te bestormen. Iedereen wacht op het begin van de grote Berlijnse revolutie. Er gebeurt niets.

Dan slaat de stemming om : de regering Ebert krijgt de steun van een aantal conservatieve legeronderdelen. In felle huis-aan-huisgevechten wordt het ene na het andere bezet gebouw heroverd. Het gebouw van Vorwärts wordt bestormd, en als de dienstdoende officier aan de Rijkskanselarij vraagt wat hij met de 300 bezetters moet doen, krijgt hij ten antwoord :”Allemaal neerschieten.”. Hij is een officier van de oude stempel en weigert. Uiteindelijk worden zeven bezetters geëxecuteerd, de anderen worden zwaar mishandeld. Diezelfde zaterdagmiddag marcheren de eerste vrijkorpsen de stad binnen, met aan het hoofd Gustav Noske. Dan begint een blinde jacht op radicalen en communisten. Van de spartakisten die verzet bieden, worden er alleen al in Berlijn twaalfhonderd doodgeschoten.

Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht worden op 15 januari 1919 opgepakt, bij het Edenhotel met geweerkolven half bewusteloos geslagen en vervolgens door het hoofd geschoten. Liebknecht wordt bij het lijkenhuis afgeleverd. Rosa Luxemburg wordt, stervend, in het Landwehrkanaal gesmeten. De soldaat die Liebknecht de hersens had ingeslagen, een zekere Runge, krijgt als enige een paar maanden cel. Luitenant Vogel, die Rosa Luxemburg heeft doodgeschoten, wordt enkel veroordeeld voor het illegaal deponeren van een lijk. Hij vlucht naar Nederland en krijgt amnestie. Kapitein Waldemar Pabst, die het bevel voerde, wordt geen haar gekrenkt en hij sterft in 1970 rustig in zijn bed.

bron : Geert Mak, In Europa, Olympus  

door

Revolutie van buitenaf

In 1918 heeft Rusland met het verdrag van Brest-Litovsk heel wat terrein moeten prijsgeven aan de Duitsers. Maar de kansen zijn gekeerd. Duitsland is verslagen en de Duitse legers trekken zich overal terug. Het Rode Leger heeft zich weten handhaven tegen haar Russische tegenstanders en is nu in het tegenoffensief gegaan. Ook de gebieden die vroeger onder de tsaar vielen, willen de bolsjewieken terug. Lenin lanceert het idee van de “revolutie van buitenaf“. De Baltische staten, Wit-Rusland en Polen zijn de eerste slachtoffers van dit offensief.

De Russen slaan al op 22 november 1918 toe in Estland met de inname van de stad Narva. Op kerstdag zijn er op 34 kilometer van de hoofdstad Tallinn. Ook Valga en Tartu worden door het Rode Leger ingenomen. Het Estse leger stopt het Rode offensief over het ganse front tussen 2 en 5 januari 1919. Daarna beginnen de Esten hun tegenoffensief. Op 18 januari 1919 bevrijden ze Narva.

Op 5 januari 1919 nemen de Russen Minsk in en maken een einde aan de volksrepubliek Wit-Rusland. Poolse en Wit-Russische milities nemen de wapens op om de Russen tegen te houden.
Polen en Russen vechten in de eerste week van 1919 om de stad Vilna. De Polen moet afdruipen maar ze hergroeperen hun milities. Dit lijkt nog maar het begin van een open conflict tussen beide partijen.

bron : http://enacademic.com/dic.nsf/enwiki/677301

door

Spartakusopstand in Berlijn

Het blijft onrustig in Berlijn waar linkse partijen proberen een revolutie te starten naar het grote Russische voorbeeld. Op 30 december 1918 ontstaat de KPD (Kommunistische Partei Deutschlands) uit de Spartakusbund, eerder opgericht door Karl Liebknecht en Rosa Luxemburg, tevens de voornaamste leiders van de nieuwe partij.
De vlam slaat pas echt in de pan als de regering op 4 januari 1919 de commissaris van Berlijn, Emil Eichhorn, lid van de USPD, ontslaat omdat die had geweigerd op te treden tegen protesterende arbeiders tijdens de kerstdagen.De dag erna organiseren de USPD en de KPD een demonstratie om te protesteren tegen dit ontslag. De oproep om te demonstreren wordt massaal opgevolgd en er verschijnen ook gewapende burgers op de demonstratie. De regering kondigt op 5 januari 1919 de staat van beleg af en de USPD en KPD antwoorden hierop door een oproep tot staking.

Op 8 januari 1919 beveelt kanselier Ebert het Freikorps de opstandige werklui aan te vallen. Het Freikorps bestaat uit getrainde, afgezwaaide soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Zij heroveren vlug de gebarricadeerde straten en gebouwen van waaruit weerstand wordt geboden. Er sterven gedurende de gevechten 156 burgers en 17 soldaten uit het Freikorps.
Op 11 januari 1919 kondigt Gustav Noske, lid van de Sozialdemokratische Partei Deutschlands (SPD) af dat de revolutionaire Spartacusopstand in Berlijn is neergeslagen.

bron : https://nl.wikipedia.org/wiki/Spartacusopstand


door

Wat brengt 2019 ?

Aan het begin van het nieuwe jaar wil ik de lezers van mijn blog hartelijk bedanken. Via facebook, twitter en google+ heb ik de berichten van mijn blog over de Groote Oorlog kunnen verspreiden onder een publiek dat me geregeld liet weten dat de berichten gelezen en gewaardeerd werden. De trouwsten hebben me vier jaar lang gevolgd en het is altijd leuk om te weten dat er een publiek is waarvoor je schrijft.

Ondertussen zijn we in 2019. In 1919 is de Groote Oorlog met al zijn verschrikkingen achter de rug. Voor de Belgen wordt het tijd om aan de heropbouw te beginnen. In west-Europa is de rust weergekeerd. Maar in centraal- en oost-Europa blijft het rommelen. In Duitsland is er een machtsvacuüm na het vertrek van de keizer. Linkse en rechtse partijen strijden al dan niet met wapens om de macht. In oost-Europa is het Rode Leger bezig aan het veroveren van gebied dat vroeger onder de tsaar viel.

De oorlogskalender 2014-2018 van het Davidsfonds kan me niet meer dienen als bron van inspiratie. Het wordt dus zoeken naar andere bronnen maar die zijn er zeker. Op twitter heb ik al een aantal korte berichten gezien over de oorlog in oost-Europa die verder woedt. Ik zal dus nog geregeld (maar niet zo geregelkd als in de voorbije jaren) een bericht op deze blog zetten.

Ik wens alle lezers van mijn blog een gelukkig en gezond 2019 en hoop jullie in de toekomst nog te kunnen verwelkomen op mijn blog.