Herbert Sulzbach, luitenant bij de Duitse artillerie, noteert het volgende in zijn dagboek :

3 november 1918 : Vandaag ben ik vijftig maanden ten velde. Oostenrijk en Hongarije zijn republieken. Karl I is terecht Karl de laatste genoemd. Enige commentaar op deze drieste tijdingen is volstrekt overbodig, want niets kan uitdrukken wat iedere soldaat nu voelt : wanhoop, woede en verontwaardiging in de hoogste graad. Men zegt zelfs dat de Oostenrijkers hun eigen soldaten en officieren hebben aangevallen en het embleem van het keizerrijk van hun kepi afgerukt.

4 november 1918 : De Fransen beginnen een trommelvuur om 6u45. Het is het hevigste dat ik de voorbije vier jaar heb meegemaakt. De situatie is zeer ernstig. Er is nog een telefoonlijn waar ik mee kan communiceren en ik probeer de commandanten van de andere batterijen aan de lijn te krijgen. Als dat niet lukt, stuur ik boodschappers uit die op gevaar van eigen leven naar de andere batterijen lopen door het trommelvuur. Enige tijd later beginnen ook onze eigen kanonnen een trommelvuur te leggen.

Ondertussen is iedere communicatie onmogelijk geworden, want de Fransen hebben onze achterste linies zodanig onder vuur genomen dat geen enkele telefoonlijn nog werkt. Niemand weet nog wat er aan de hand is. Misschien is de vijand wel doorgebroken en staan we op het punt omsingeld te worden. Mijn kanonnen blijven verder vuren. De boodschappers komen ondertussen terug, samen met andere soldaten. De linies van onze batterij nummer 1 is veroverd door de vijand. Ook batterij nummer 2 is buiten gevecht gesteld. Daarbij is onze kleine luitenant Scholz-Babisch, die we liefdevol “Bube” (boeleke) noemden, gesneuveld. Hij vocht samen met de commandant en de soldaten als de Fransen hun positie bestormden.

’s Avonds krijgen we het bevel om terug te trekken. Valenciennes is verloren gegaan. We trekken ons terug naar de Maas, onze nieuwe verdedigingslinie. Ondertussen ben ik alleen met mijn telefonist en mijn boodschappers en ik weet niet of er nog infanterie achter ons is. Het trommelvuur is gestopt, maar de vijand vuurt nog met geregelde tussenpozen. Om 10u ’s avonds trek ik me met 6 andere soldaten terug. Eerst wilden we de nacht er doorbrengen, maar als we dat gedaan hadden, zouden we krijgsgevangen gemaakt zijn. Iets na middernacht vinden we de linies terug van een Beiers artillerieregiment. We zijn doodmoe en blij dat onze kameraden ons uitnodigen bij hen te blijven slapen.

bron : Herbert Sulzbach, with the German guns, Pen & Sword military

Herbert Sulzbach, luitenant bij de Duitse artillerie, is op zoek naar de juiste trein na zijn verlof.

22 oktober 1918 : Ik reis verder naar Hirson en verneem dat onze 9e infanteriedivisie is overgegaan van het 1e naar het 18e leger. Het is gelegerd tussen Solesmes en Le Cateau, eens te meer, of beter zoals gewoonlijk, op één van de heetste plekken van de gevechten die momenteel woeden.

23 oktober 1918 : Het is bijna onmogelijk om voorbij Hirson te geraken, aangezien enkel een klein aantal treinen naar het front vertrekt. Het merendeel wat je ziet zijn transporten die van het front terugkomen. Uiteindelijk kunnen een andere officier en ikzelf toch een trein nemen die ons naar Avesnes neemt.

24 oktober 1918 : Avesnes ! Mijn oude militaire hospitaal waar ik in februari 1917 was ! Een zeer aangename streek, die toen nog in de achterste linies lag, is nu een oorlogszone geworden. Ik trek verder naar Le Trichou waar mijn afdeling is gelegerd. Heerlijk weerzien met mijn kameraden en ik stel blij vast dat niemand lijdt onder een slecht moreel.

27 oktober 1918 : Vandaag krijgen we slecht nieuws. Ludendorff is ontheven uit zijn functie. En keizer Wilhelm zal hem weldra volgen. Voor ons frontsoldaten zijn dit de twee ergste gebeurtenissen die konden voorvallen.

28 oktober 1918 : Om 6 uur ’s morgens valt de vijand de linkervleugel van onze sector aan en hij wordt afgeslagen. Het lijkt allemaal een nutteloze inspanning. Hoeveel plichtsgetrouwheid en inspanningen van duizenden mannen zitten er in dat kleine woordje “afgeslagen”. Niemand thuis heeft daar enig idee van. Akelige scènes in de Reichstag : we zijn op de kortste weg naar de ondergang, net zoals Bulgarije en Oostenrijk. Het is afschuwelijk.

bron : Herbert Sulzbach, with the German guns, Pen & Sword military

Herbert Sulzbach is samen met zijn artillerieregiment op de terugtocht.

4 augustus 1918 : Ik heb nu vier jaar oorlog achter de rug. Ik ben 24 jaar oud en de schoonste jaren van mijn jeugd heb ik besteed aan deze moorddadige waanzin. De mooiste periode van ons leven gaat op deze manier aan ons voorbij.

5 augustus 1918 : We trekken ons terug ten noorden van Chivy nabij de Chemin des Dames. We zijn nog steeds een Eingreifdivision, wat betekent dat we dichtbij de frontlinies zitten, klaar om in noodgevallen in te grijpen. We hebben hier goede loopgraven en diepe schuilplaatsen want een tijdje geleden waren dit de Franse frontlinies.

Ondertussen heb ik het Ijzeren Kruis eerste klasse ontvangen van generaal Weber en daarna werd ik ontvangen bij mijn regimentscommandant die zijn waardering voor me uitsprak en me hartelijk feliciteerde. Toen de generaal me de decoratie opspeldde, ze hij :”Een van de weinige dappere mannen van het 5e regiment die nog zijn overgebleven…”.

Het legercommuniqué van 9 augustus 1918 meldt dat een grootschalige slag bezig is nabij Montdidier, waar de Fransen eerst een rookgordijn hebben opgezet en daarna zijn opgerukt met een zeer groot aantal tanks en een indrukwekkend aantal soldaten.

Na 10 dagen als Eingreifdivision gediend te hebben, mogen we naar de tweede linies verhuizen. Op 20 augustus 1918 krijgen we plots marsorders om terug te trekken naar Vorges om 20 u. Waarom zo plots ?

23 augustus 1918 : Het lijkt erop dat we in Vorges blijven. Er wordt hier heel wat gehamerd en zaken opgebouwd. Ook hier zijn we een Eingreifdivision in reserve. Het lijkt erop dat we geen rust gaan krijgen in de laatste linies. In plaats daarvan moeten we onze rust vlakbij het front zoeken. De omgeving is hier mooier dan in Chivy, we hebben hier wouden en heuvels en in de verte hebben we een mooi zicht op Laon.

bron : Herbert Sulzbach, with the German guns, Pen & Sword Military

In de maandovergang van juli op augustus 1918 noteert Herbert Sulzbach, luitenant bij de Duitse artillerie, een aantal zaken in zijn dagboek die doen twijfelen : is de Duitse artillerie zich aan het terugtrekken of gaat het om soldaten op de vlucht ?

30 op 31 juli : De vijand zet het terrein voortdurend onder gas. Ik werk door zonder een pauze om onze terugtocht voor te bereiden. Ik sta er alleen voor want kapitein Knigge en Seebach zijn een aantal dagen weg op speciale missie, waarschijnlijk om onze nieuwe posities in de achterhoede te verkennen. Ik heb mijn voorbereidingen gedaan en laat ons hopen dat dit volstaat om te voorkomen dat er ook maar iets in handen van de vijand valt. Komende nacht begint onze terugtocht.

1 augustus : Voorbije nacht begonnen onze batterijen zich terug te trekken. Om 5u ’s morgens liggen we onder Frans trommelvuur, waarbij er heel wat gasgranaten zijn gebruikt. Ik zet mijn gasmasker op, maar dit gas is dagenlang actief. Het ligt op de grond, je weet niet dat het er is, je ziet het niet en je riekt het niet en ondertussen doet het zijn werk. We hebben heel wat gewonden en de arme kerels lijden aan tijdelijke blindheid en voortdurend braken.

In de nacht van 1 op 2 augustus geef ik het bevel om terug te trekken. Ons arme regiment heeft heel wat te lijden gehad. Alle kanonnen van batterij nr 1 zijn aan flarden geschoten en batterij nr 4 telt nog maar een handvol manschappen. De rest zijn gewond door het gas. Dit Franse offensief heeft ons al 19 officieren gekost. om 9u30 zijn we in onze nieuwe positie en door de gebeurtenissen van de laatste dagen voel ik me aan het einde van mijn krachten.

2 augustus : We zijn aan de Vesle gelegen. Deze rivier wordt voortaan onze eerste linie. De strategische terugtocht is een compleet succes, maar we kunnen niet ontkennen  dat dit een gevolg is van onze nederlaag. We mogen stellen dat juli 1918 voor ons een ernstige nederlaag  is.

In de avond van 2 augustus 1918 trekken vier divisies zich terug door Braisnes, het verkeer was geregeld, iedere divisie had zijn eigen weg en ze trokken zich langzaam terug als eindeloze reuzewormen. We bivakkeren in Presles.

bron : Herbert Sulzbach, with the German guns, Pen & Sword Military