Maand: februari 2021

door

ontslag van een Brits brigadegeneraal

Op 19 februari 1921 dient brigadegeneraal Frank Percy Crozier zijn ontslag in als brigadegeneraal van de Auxiliary Division van de Royal Ulster Constabulary. Hij doet dat uit protest tegen het Britse beleid in Ierland dat van kwaad naar erger gaat. Daarmee komt een einde aan zijn militaire loopbaan.

Frank Crozier komt nochtans uit een familie met een militaire voorgeschiedenis. Hij sluit bij het Britse leger aan tijdens de tweede Boerenoorlog in Zuid-Afrika in 1899. In 1912 sluit hij aan bij de Ulster Volunteers in Ierland. Bij het uitbreken van de Groote Oorlog laat hij zich als vrijwilliger inlijven in het Britse leger en trekt naar Frankrijk. Na een tussenpauze als militair raadgever in het nieuwe Litouwse leger keert hij terug naar Ierland in 1919. Hij wordt er commandant van de Auxiliary Division of the Royal Irish Constabulary in 1920. Daar ziet hij het geweld langs beide kanten toenemen. In februari 1921 vindt hij het welletjes en hij laat 21 auxiliaries onstlaan. Het hoofd van de Royal Irish Constabulary en dus Croziers meerdere in rang, laat deze mannen weer aannemen. Daarmee is voor Crozier de maat vol : hij dient ontslag in om afstand te kunnen nemen van het Britse beleid in Ierland.

bron : https://en.wikipedia.org/wiki/Frank_Percy_Crozier

door

Staatsgreep in Perzië

In de nacht van 20 op 21 februari 1921 vindt er een statsgreep plaats in Perzië (het huidige Iran). De leider van de staatsgreep is Seyyed Zia al-Din Tabatabai, een Perzische politicus die zeer goede contacten met de Britten heeft opgebouwd. Hij wordt gesteund door generaal Reza Khan en zijn Perzische kozakkenbrigade (zo genoemd omdat ze tot 1917 getraind zijn door Russsische officieren). Er zijn enkele schermutselingen tussen de militairen en agenten in Teheran maarvanaf 21 februari hebben de putschisten de macht stevig in handen. Tabatabai wordt eerste minister en Reza Khan opperbevelhebber van het leger.

Bedoeling van de staatsgreep is meer stabiliteit te brengen in Perzië, dat tot dan toe pover geregeerd wordt door sjah Ahmad van de Qadjar dynastie. In één provincie is er zelfs een Perzisch Sovjetleger dat hoopt te kunnen aansluiten bij de Sovjet-Unie. De Britse steun aan de staatsgreep is niet bewezen maar meer dan waarschijnlijk. De Britten hopen zo Perzië binnen de Britse invloedsfeer te houden.

Op 22 februari 1921 is er een kabinet samengesteld. Op 26 februari wordt een verdrag afgesloten met de Sovjet-Unie. Daarmee zijn de grenzen veilig gesteld. Ook op binnenlands vlak wordt er grote kuis gehouden. Heel wat grootgrondbezitters en andere invloedrijke politiekers worden gearresteerd. Daarmee hoopt men de macht van enkelingen te breken en na het uitschakelen van deze oligarchie meer stabiliteit te brengen en de welvaart in het land beter te verdelen.

Voor eerste minister Tabatabai zal de macht niet lang blijven duren. In april 1921 heeft hij een eerste conflict met Reza Khan, snel gevolgd door een tweede. In mei 1921 krijgt Tabatabai te horen dat hij beter het land kan verlaten in ruil voor een ruime financiële tegemoetkoming. Reza Khan daarentegen kan zijn macht wel bestendigen. Hij wordt later sjah en is stichter van de Pahlavi dynastie. Die dynastie zal het macht behouden tot ayatollah Khomeini in 1979 daar een einde aan maakt.

Putschisten in Teheran. Premier Tabatabai staat in het centrum. Rezak Khan staat uiterst links.
door

Duits verzet tegen de herstelbetalingen

Eind januari 1921 stellen de geallieerden op de conferentie van Parijs de oorlogsschuld van Duitsland vast op 226 miljard goudmark. De golf van woede die na het bekend worden van dit bedrag door Duitsland gaat, schept een ideaal klimaat voor agitatie. Op aandringen van Hitler neemt de NSDAP het risico om binnen één dag, dus zonder de gebruikelijke propaganda vooraf, een massabijeenkomst te organiseren. Het enorme circus Krone wordt geboekt en er worden twee vrachtwagens gehuurd om in de stad München pamfletten uit te strooien. Ook deze methode is van de marxisten afgekeken en wordt nu voor het eerst door de nazi’s gebruikt.

Vrees voor een halflege zaal houdt Hitler en zijn kameraden tot de laatste minuut in spanning. Die blijkt niet terecht : met ruim zesduizend mensen wordt dit de grootste NSDAP-bijeenkomst tot dusver. Hitler houdt een toespraak onder de titel “toekomst of ondergang”. Duitsland, zo betoogt hij, wordt door de herstelbetalingen tot slavernij gebracht. De regering had er nooit mee mogen instemmen.

bron : Ian Kershaw, Hitler – hoogmoed (1889-1936)

Hitler spricht! Zirkus Krone

door

beleg van Antep

Op 9 februari 1921 eindigt het beleg van Antep en nemen de Franse soldaten van het “armée du levant” tweeduizend Turkse soldaten krijgsgevangen. Daarmee komt een einde aan het maandenlange beleg van Antep. Tijdens deze maanden zijn de rollen van belegeraars en belegerden geregeld gewisseld. Op 1 april 1920 begint het eerste Turkse beleg, gevolgd door het tweede en derde Turkse beleg (april en augustus 1920). Op 11 augustus 1920 begint dan het vierde beleg van de stad maar dit keer door de Fransen. Dat beleg duurt tot 9 februari 1921, de dag waarop de Fransen Antep innemen. Het Turkse parlement beloont de moedige weerstand van Antep door de stad de eretitel Gaziantep (Gazi = oorlogsheld of veteraan) te verlenen. De Frans-Turkse oorlog blijft nog enkele maanden verder duren tot er een akkoord wordt getekend door beide partijen. Op 25 december 1921 verlaten de Franse soldaten de Turkse gebieden die ze tot dan bezet houden.

Bronnen
https://fr.wikipedia.org/wiki/F%C3%A9vrier_1921
https://en.wikipedia.org/wiki/Siege_of_Aintab