In Indië is het al geruime tijd onrustig. Het Indian National Congress onder leiding van Mahatma Gandhi streeft naar onafhankelijkheid. Hoewel Gandhi hierbij de weg van passief verzet en geweldloosheid voorstaat, leidt het repressieve optreden van het koloniale regime regelmatig tot opstanden onder de bevolking. Daarbij komt het tot massademonstraties, waarop de Britten onder meer reageren met de arrestatie in april 1919 van de beide leiders van het Congres in Amritsar, Dr. Saifuddin Kitchlew en Dr. Satya Pal. Demonstraties voor hun vrijlating leiden tot nieuwe ongeregeldheden, waarbij zowel Europeanen als Indiërs om het leven komen. De Britse gouverneur van de Punjab, Sir Michael O’Dwyer, roept de noodtoestand uit. Hij draagt brigadegeneraal Reginald Dyer op voor handhaving van de orde zorg te dragen. Dyer krijgt de expliciete instructie om op samenscholingen gericht te schieten: “All gatherings will be fired upon.”

Op 13 april 1919 verzamelt zich een menigte in de Jallianwala Bagh, een ommuurde tuin in Amritsar, in de nabijheid van de Gouden Tempel, voor het Baisakhi-festival. Een deel van de deelnemers is naar verluidt niet bekend met het bestaan van de noodtoestand en het verbod op samenscholingen. De Bagh heeft slechts drie toegangspoorten. De bijeenkomst wordt tevens gebruikt voor het houden van een toespraak met een politiek-nationalistisch karakter.

Generaal Dyer heeft 90 tot 150 man tot zijn beschikking (bronnen noemen verschillende aantallen), naast twee pantserwagens bewapend met mitrailleurs. De pantserwagens kunnen niet door de toegangspoorten. Dyer verklaart later dat hij ze anders zeker gebruikt zou hebben. Tijdens de toespraak betreden de troepen van Dyer het terrein, nemen posities in op een hoger gelegen gedeelte en openen het vuur, zonder waarschuwing aan de menigte zich te verspreiden. Er is voor de vluchtende menigte slechts één uitweg, die onmiddellijk versperd wordt door de lichamen van doden en gewonden. Velen springen in een put: naar verluidt zouden uit deze put later 120 lichamen geborgen zijn. Het schieten duurt zes tot vijftien minuten (ook hier verschillen de bronnen).

Het aantal doden is nooit exact vastgesteld. Britse bronnen houden het op 379 doden en 192 gewonden. Indische bronnen spreken van 1.500 doden en gewonden. Dit bloedbad zorgt voor een breuk tussen de Britten en de Indiërs. Heel wat vooraanstaande Indiërs, waaronder Gandhi, sturen uit protest hun Britse eretekens terug. De officiële reactie is aanvankelijk dat Dyer correct gehandeld had: de Britse gouverneur O’Dwyer telegrafeerde aan Dyer “Your action is correct, Lieutenant-Governor approves.” .

Generaal Dyer zal later van zijn actieve dienst ontheven worden en teruggeplaatst in de rang van kolonel. Later neemt hij ontslag. Gouverneur O’Dwyer zal op 13 april 1940 met drie kogels doodgeschoten worden door een Indiase activist Udham Singh. Die had zelf de slachting in Amritsar meegemaakt en gezworen wraak te nemen. Hij verzet zich niet tegen zijn arrestatie en wordt drie maanden later opgehangen.

Onderstaande filmfragment komt uit de film Gandhi.

bron : https://nl.wikipedia.org/wiki/Bloedbad_van_Amritsar