Gustav Sack heeft een vreselijke oudejaar

GustavSack01Onderofficier Gustav Sack schrijft aan zijn vrouw dat hij niet tevreden is over de oorlog :

Dit is godallemachtig de verschrikkelijkste oudejaarsdag die ik ooit voorbij zag kruipen. Eerst de buitenkant : ons eten bestaat uit brood dat weliswaar meer dan rijkelijk voorhanden is, maar klef en doorweekt, bestrooid met zout en koude koffie van gisternacht, samen met jouw vijgen voor ontbijt. Vannacht om 12 u zal ik de kleine fles punchessence op jouw kleine gezondheid drinken. En verder nadat het gisternacht gevroren heeft, zeikt het nu weer zo wanstaltig dun en grauw en eindeloos; om te huilen zo mistroostig. Heb ik je ook al geschreven dat voor onze stellingen al veertien dagen lang hele rijen Franse doden liggen ? Nog maar pas opgeroepen, piepjonge, frisse jochies, veertien dagen in de modder en regen, geen mens begraaft ze, die zwarte rottende hompen.

Gustav Sack is geboren in 1885 in een klein dorp Schermbeck gelegen dichtbij de stad  Wesel en nabij Xanten en Goch. Hij studeert germaanse filologie en daarna natuurwetenschappen echter zonder een diploma te behalen. In 1910 doet hij zijn dienstplicht. In 1913 trekt hij naar München in de hoop als schrijver zijn kost te verdienen. In juli 1914 trouwt hij met Paula Harbeck. Vanaf september 1914 zit hij aan het westfront, meer bepaald aan de Somme. Die ervaringen brengen hem tot het schrijven van korte novelles zoals Aus dem Tagebuch eines Refraktairs of Hinter der Front. In november 1916 zit hij aan het oostfront in Roemenie. Daar begint hij aan een boek in Ketten durch Rumänien. Op 5 december 1916 sneuvelt Gustav Sack bij Finta Mare ten zuidwesten van  Ploiești

Dat het werk van Gustav Sack niet verloren is gegaan, is aan zijn vrouw Paula Harbeck te danken. Tussen 1910 en 1913 had hij wel enkele boeken geschreven, zoals verbummelter Student en Ein Namenloser. Die boeken waren echter geweigerd door de uitgeverijen waar hij ze had aangeboden. Dankzij de inzet van zijn vrouw wordt zijn werk kort na de oorlog uitgegeven en het krijgt complimenten van schrijvers zoals Erich Maria Remarque, Ernst Jünger, Thomas Mann en Theodor W. Adorno. Gustav Sack geldt als een van de vertegenwoordigers van de expressionistische literatuur van het begin van de 20e eeuw.

Gustav Sack en zijn vrouw Paula Harbeck in 1916

Gustav Sack en zijn vrouw Paula Harbeck in 1916

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://de.wikipedia.org/wiki/Gustav_Sack

http://fr.wikipedia.org/wiki/Gustav_Sack

2014 herzien – de statistieken van deze blog

De statistieken hulpaapjes van WordPress.com heeft een 2014 jaarlijks rapport voor deze blog voorbereid.

Hier is een fragment:

In een New York City metro-trein passen 1.200 mensen. Deze blog werd in 2014 ongeveer 6.700 keer bekeken. Als je blog een NYC metro-trein zou zijn, zou die ongeveer 6 reizen nodig hebben voordat die zoveel mensen zou kunnen vervoeren.

Klik hier om het complete rapport te bekijken.

De Hartmannsweilerkopf wordt klaargemaakt voor bloedige gevechten

Pas na enkele maanden zien de oorlogvoerende partijen het strategische belang in van de Hartmannsweilerkopf, een 956 meter hoge berg in de Vogezen. De berg wordt ook wel Hartmannswillerkopf of Vieil Armand genoemd.

Vooral de ietwat lager gelezen rots ten oosten van de eigenlijke top biedt een zeer breed uitzicht. Op 28 december 1914 bezetten Duitse troepen dit strategisch belangrijke uitzichtspunt op de berg waarvan de naam gemakshalve afgekort wordt tot HWK.. Op 30 december 1914 zal Maximilian Ott van het 123 Landwehrregiment als eerste Duitser sneuvelen na een eerste treffen met Franse soldaten. Duizenden soldaten zullen Ott in de dood volgen op deze berg.

Op het kaartje hieronder zie je dat de Hartmannsweilerkopf in 1914 in Duitsland gelegen was. De Elzas was door Frankrijk afgestaan na de oorlog van 1870-1871.

Hartmannsweilerkopf_191401bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://www.forumeerstewereldoorlog.nl/wiki/index.php/De_gevechten_om_de_Hartmannsweilerkopf

Jeanne Philipsen sterft in Minderhout op weg naar Castelré

Het Nederlandse Castelré is Nederlands grondgebied maar wordt vrijwel geheel omsloten door Belgisch grondgebied. Van Castelré is het maar een half uur te voet naar het Belgische Minderhout. Begrijpelijk dus dat de inwoners liever naar hier komen dan naar het Nederlandse Baarle-Nassau, 12 kilometer verder. Ook op 27 december 1914 komen de mensen van Castelré naar de hoogmis in Minderhout. Wanneer de Nederlanders weg zijn, sluiten Duitse soldaten de weg Minderhout-Castelré af. Zoals overal wordt de grens tussen, Nederland en Vlaanderen afgesloten. Tegen de Nederlanders die komen kijken wat er gebeurt, zeggen de Duitse soldaten :”Nicht mehr zurück kommen, in Holland Beten” (Niet meer terugkomen, in Holland bidden).

Enkele uren later wordt de 22-jarige Jeanne Philipsen neergeschoten wanneer ze samen met haar moeder en broer de grens wil overschrijden. Ze wordt nog met een kruiwagen naar een boerderij gebracht, maar ze sterft. Tussen haar kleding zitten brieven voor haar 2 broers aan de Ijzer. Jeanne Philipsen was één van de allereerste slachtoffers door grensincidenten tijdens de eerste wereldoorlog.

gedenkplaat Jeanne Philipsen

gedenkplaat Jeanne Philipsen

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://nl.wikipedia.org/wiki/Castelré

http://www.dodendraad.org/index.php/teksten3/bijzondere-locaties/17-mnderhout-en-castelre

http://www.bloggen.be/vlaanderensvelden/archief.php?ID=2642404

Een aanbevolen blog over de Groote Oorlog

Diksmuide is welgekend als strategische plaats aan het Ijzerfront. De meeste blogs en forums die deze frontstad vermelden, zijn Belgisch of Nederlands (ja, er zijn ook Nederlandse sites gewijd aan de eerste wereldoorlog !). De meeste niet-Belgische blogs richten zich op het Franse front. Het is dan ook verrassend om onderstaande foto in een artikel over Diksmuide te vinden op een Engelstalige blog. Ik kan “The Great War blog” van harte aanbevelen voor zijn uitgediepte artikels die aandacht schenken aan alle fronten : westfront, oostfront, gevechten in Turkije, Afrika of het verre Oosten. Je vindt het hier allemaal terug. Het artikel over Diksmuide vind je op deze pagina . Deze blog heeft ook een Facebook-pagina. Wie ook een Facebook profiel heeft, kan zich abonneren op nieuws over de nieuwe artikels.

Ergens nabij Diksmuide in 1914

Ergens nabij Diksmuide in 1914

Kerstmis 1914

Over Kerstmis 1914 is al heel wat geschreven. Wat er echt waar is en wat mythe, daar is niet iedereen het over eens. Wat alvast wel een feit is, is dat de gewone soldaten van alle kanten het toen al behoorlijk beu waren om in de loopgraven te zitten terwijl er in augustus 1914 overal gezegd werd dat deze oorlog voor kerstmis gedaan zou zijn. Niet dus… en dus zochten de soldaten hun kerstgezelligheid daar waar ze zaten. Wie over deze periode een goeie film wil bekijken, kan ik van harte “Joyeux Noel” aanbevelen…

 

de oorlog als inspiratiebron voor Hercule Poirot

AgathaChristie01

Agatha Christie

Agatha Miller huwt op 24 december 1914 met de Britse piloot Archie Christie en wordt Agatha Christie, een naam die ze altijd blijft aanhouden. De oorlog zal een belangrijke rol spelen in haar carriere als schrijfster. Tijdens de oorlog werkt ze als verpleegster en kwam in contact met allerhande ziektes, maar ook met gif zoals strychnine en ricine. Allemaal kennis die van pas kwam in haar detectiveverhalen. Veel van haar patiënten waren ontheemde Belgen. Een link met haar Belgische detective Hercule Poirot is niet denkbeeldig. Minder dan 2 jaar later schreef Agatha Christie haar eerste detectiveverhaal. “the mysterieus affair at Styles” (“de zaak Styles”0. dat al snel een succes werd.

poirot-suchetVolgens sommigen is Hercule Poirot gebaseerd op Jacques Hornais, een Beglische rijkswachter die Agatha Christie gekend heeft tijdens de oorlog.

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://www.demorgen.be/expo/hercule-poirot-gebaseerd-op-belgische-rijkswachter-a1886238/

http://deredactie.be/cm/vrtnieuws.francais/magazine/1.1967003

de slag om Sarikamish

Op 22 december 1914 rukken de Turken op naar Sarikamish om de Russische indringers terug te drijven. De stad Sarikamish zal in deze campagne een cruciale rol spelen. Hieronder zie je de ligging van deze stad waarop de huidige grenzen staan aangegeven. Denk erom : in 1914 was er enkel sprake van het Ottomaanse rijk of Rusland. Andere landen waren er niet.

Sarikamish01

De Russen hadden al eerder Ottomaans gebied veroverd, meer bepaald de streek van Ardahan en Kars in het geel weergegeven. In december 1914 vallen ze van daaruit opnieuw het Ottomaanse rijk binnen.

Kaukasuscampagne

De Turken reageren hierop en sturen een leger richting Sarikamish. De Duitse raadgevers verbonden aan het Ottomaanse leger raden de snelle reactie af. Zij achten het Ottomaanse leger te zwak om zo snel al een leger naar het noorden te sturen. Maar de Ottomaanse minister van oorlog Enver Pasha wil niet langer wachten. Op 22 december 1914 stuurt hij een leger van 100.000 soldaten naar de Kaukasus. Daarnaast is er een kleinere troepenmacht onder leiding van de Duitse kolonel Stange. Het grootste probleem van dit Ottomaanse leger is een gebrek aan winterkledij. De winters in de Kaukasus zijn behoorlijk streng en dat zullen de Ottomaanse soldaten geweten hebben. Ze komen met duizenden om omwille van de koude. Er zijn geen juiste cijfers, maar men schat dat aan het einde van deze campagne 60 tot 90% van de soldaten van Enver Pasha is omgekomen.

Op 22 december kennen de Ottomaanse troepen nog succes : ze veroveren Köprüköy.  Op 26 december komen er Russische versterkingen vanuit Tbilisi en die nemen Sarikamish in.Op 29 december beveelt Enver Pasha om Sarikamish te heroveren tijdens een nachtelijke aanval. Op 2 januari beveelt hij echter de terugtocht om te voorkomen dat zijn troepen worden omsingeld. Op 4 januari wordt de staf van het IXe en Xe korps gevangen genomen door de Russen. De Ottomanen trekken zich verder terug. Hoewel de kleinere troepenmacht onder kolonel Stange succes had geboekt in de regio van Ardahan, moeten ook deze soldaten zich terugtrekken om niet te worden afgesneden van hun bevoorradingslijnen.

Wie een idee wil krijgen van de ijskoude omgeving waarin deze slag is uitgevochten, moet maar eens googelen op “Sarikamish (of Sarikamis) 1914”. Je krijgt dan foto’s zoals onderstaande te zien.

Sarikamis-sehidleri

bron

http://ww1blog.osborneink.com/?p=3712

 

L’Océan ontvangt de eerste gewonden in De Panne

In het Rode Kruishospitaal L’Océan aan de Nieuwpoortlaan in De Panne arriveren de eerste gewonden op 21 december 1914. Een dertigtal dokters en zowat tweehonderd leden verplegend personeel staan klaar om hen te verzorgen. De meerderheid van de verpleegsters zijn van Britse oorsprong. Zij zijn gewend aan de militaire tucht in oorlogshospitalen, in tegenstelling tot hun lokale collega’s. De hier beoefende geneeskunde is van een hoog niveau en tal van landen sturen dan ook personeel om de hier toegepaste technieken onder de knie te krijgen.

hotel l'Océan voor de oorlog

hotel l’Océan voor de oorlog

AntoineDepageL’Océan was in feite een hotel voor de oorlogsjaren. Het is op vraag van dokter Antoine Depage gesteund door koningin Elisabeth dat het hotel werd omgebouwd tot een fronthospitaal.Dokter Depage had al ervaring opgedaan tijdens de balkanoorlog van 1912. Door deze ervaring kiest hij er in 1914 voor om een hospitaal te openen vlakbij de frontlijnen. Hij is ervan overtuigd dat de korte afstand tussen het front en het hospitaal mensenlevens zou redden. De capaciteit van het hospitaal gaat van 200 naar 1200 bedden en in noodgevallen worden tot 2000 bedden voorzien. L’Océan blijft actief tot 15 oktober 1919. Daarna wordt het opnieuw een hotel. In 1961 wordt het gebouw afgebroken.

Dokter Antoine Depage sterft in 1925 op 63-jarige leeftijd.

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://www.depanne.be/product/1403/32-rode-kruishospitaal-locean

https://sites.google.com/site/debliedemaker/geschiedenis-1/rode-kruis-hospitaal-l-ocean

video is beschikbaar op http://www.europeana1914-1918.eu/fr/europeana/record/08623/13064?edmvideo=true&iframe=true&width=657&height=510

de eerste slag in de champagne

Nu Kerstmis nadert, vind je heel wat informatie terug over die eerste oorlogskerstmis 1914 waarbij er hier en daar wapenstilstanden waren die de soldaten zelf afgesproken hadden. De voetbalwedstrijd tussen Engelsen, Fransen en Duitsers is daarbij legendarisch.

Maar in de Champagnestreek werd er gevochten vanaf december 1914 tot en met maart 1915. Dit is de eerste slag in de Champagnestreek.

EersteSlagChampagne1914

De Franse terreinwinst is minimaal : Souain en Perthes zullen bevrijd worden. Het verlies uitgedrukt in mensenlevens is ontstellend : aan beide kanten bedraagt dit 90.000 doden tussen 10 december 1914 tot einde maart 1915. Generaal Joffre besluit dan de campagne stop te zetten. Einde 1915 zal er een tweede slag in de Champagnestreek volgen.

de frontlijn aan het einde van de eerste slag in Champagne in maart 1915

de frontlijn aan het einde van de eerste slag in Champagne in maart 1915

Volgens somigen is dit de eerste keer dat de Franse artillerie gebruik maakt van de tactiek van het “rollend vuur” of “feu roulant” . Het rollend vuur houdt in dat de artillerie met een tijdschema werkt en afhankelijk daarvan de te beschieten doelen kiest. Het idee daarachter is dat de infanterie volgens hetzelfde schema oprukt en zo achter een gordijn van vuur kan oprukken naar de vijandelijke loopgraven toe. Naast deze strategie wordt er ook gebruik gemaakt van zogenaamde loopgraafartillerie. Dit is artillerie die erop gericht is om loopgraven en de soldaten die er bescherming zoeken onder vuur te nemen. Raoul Snoeck vermeldde al eerder dat de Duitsers een nieuw wapen hadden. Dat kan je lezen op deze pagina. Raoul spreekt van een torpedo of “torpille” (Raoul schreef zijn dagboek in het Frans). De Duitsers spreken van Minenwerfer. De Engelsen gebruiken de term “trench torpedo”. De Fransen gebruiken de term “crapouillot”. Hieronder zie je een foto die genomen is aan het Champagnefront tijdens de eerste slag om de Champagne.

Champagne1914

 

bronnen

http://www.medailles1914-1918.fr/france-champagne.html#

http://www.firstworldwar.com/battles/champagne1.htm