maritieme verbinding Folkestone Vlissingen

In het eerste weekend van februari 2018 was ik voor de eerste keer in Vlissingen. Ik had behoefte aan een nieuw zicht op de noordzee in plaats van mijn gewone bestemming. En dat is bijzonder goed meegevallen. Het is pas als ik al een tijdje heb rondgewandeld dat ik me realiseer dat mijn grootvader Martinus Evers hier ook geweest is. Tenminste dat veronderstel ik… Hij is ingelijfd in het Belgische leger in Folkestone en er was destijds een maritieme verbinding tussen Folkestone en Vlissingen. Het is heel goed mogelijk dat Martinus Evers onderstaande gebouwen aan de boulevard in Vlissingen heeft zien staan. In 1916 waren die toen gloednieuw… Het is daar dat hij – zo veronderstel ik – een schip heeft genomen richting Folkestone om zich daar te laten inlijven in het Belgisch leger.

Vlissingen_2018_Anno1900

Deze maritieme verbinding werd onderhouden door de Stoomvaart Maatschappij Zeeland (SMZ), een rederij die tussen 1875 en 1989 een veerdienst tussen Nederland en Engeland over de Noordzee onderhield. Tot en met 1939 was de Nederlandse afvaarthaven Vlissingen, vanaf 1946 was dat Hoek van Holland.

De afvaarthaven aan Engelse zijde veranderde in de loop van de tijd nogal eens: in het eerste jaar was dit Sheerness, vanaf 1876 Queenborough, vanaf 1911 zowel Queenborough (dagdienst) als Folkestone (nachtdienst), vanaf 1919 Folkestone en vanaf 1927 Harwich.

De SMZ was een belangrijke werkgever voor Vlissingen. De verbinding werd beroemd vanwege de uitstekende aansluitingen vanuit heel Europa via het internationale spoorwegnetwerk naar het Station Vlissingen, waar direct kon worden overgestoken naar de naastgelegen vertrekgebouwen van de SMZ. Van groot belang was het postcontract, waardoor een groot deel van internationale postverkeer tussen Europa en Engeland via Vlissingen verliep en de SMZ en haar schepen bekend werden onder de benamingen ‘maildienst’ en ‘mailboot’.

bron
https://nl.wikipedia.org/wiki/Stoomvaart_Maatschappij_Zeeland

VlissingerPostRoute

 

Martinus Evers ingelijfd in Folkestone

Op 16 februari 1916 is mijn grootvader Martinus Evers ingelijfd in het Belgische leger te Folkestone. Daarvan getuigt onderstaande uittreksel dat we uit het archief van het Belgische leger ontvangen hebben. Jammer genoeg staat de datum van inscheping er niet bij vermeld. Hoe snel Tinus naar Frankrijk is gestuurd, weet ik dus niet, maar ze zullen er allicht geen weken mee gewacht hebben. Wat wel zeker is, is dat hij naar het opleidingscentrum in Auvours (Frankrijk) gestuurd werd.

InlijvingMartinusEvers19160216

verontrustende berichten over Duitse gasaanval (2)

Op 13 april 1915 heeft een Duitse deserteur de Fransen ingelicht over een komende gasaanval (lees daarover meer op deze bladzijde). Maar de Belgen hebben zelf ook al eerder inlichtingen gekregen dat er iets op til was. Deze inlichtingen worden via het Belgisch bureau te Folkestone naar de Belgische legerleiding doorgestuurd.De inlichtingenbron is de dochter van een Gentse textielfabrikant die zijn fabriek moest lenen voor de productie van Duitse bestellingen.

Al op 24 februari 1915 wordt via Nederland het bericht doorgestuurd dat de bezetter de opdracht heeft gegeven 5000 stoffen zakjes te maken waarin een rubberen laag is verwerkt. Het is de bedoeling ze waterdicht te maken. Bovendien zijn het niet de Gentse arbeiders maar Duitse soldaten die het werk moeten uitvoeren. Dat is een aanwijzing voor het belang dat aan deze stoffen zakjes wordt gehecht.

Op 5 maart 1915 kan de Gentse dame via Nederland een dergelijk zakje bezorgen aan de inlichtingendienst. Folkestone stuurt het exemplaar naar het Belgische hoofdkwartier. Op 19 maart 1915 volgt het bericht dat deze zakjes in de ogen van de bezetter belangrijk zijn want er is een nieuwe bestelling van 7.000 exemplaren besteld, opnieuw bij hoogdringendheid. De zakken moeten de feldgraue kleur van de uniformen hebben. Niemand kan vertellen waarvoor ze dienen maar er is haast bij. De soldaten moeten tot laat in de nacht doorwerken. Op 13 april 1915 volgt het bericht dat er een nieuwe dringende opdracht is gegeven. Ditmaal gaat het om 20.000 mondmaskers. Ook van dat voorwerp raakt een exemplaar in Folkestone en het vergezelt de bijbehorende nota naar het hoofdkwartier op het vasteland. De Gentse dame weet dat het masker voor de mond moet gebonden worden na te zijn gedoopt in een bepaalde, nog niet bekende vloeistof. Een Duits officier heeft gezegd dat het moet dienen als bescherming tegen de stikgassen die de Britten gebruiken.

bron : Luc Vandeweyer, Koning Albert en zijn soldaten, Manteau


DuitsGasmasker1915_02

Gaston Le Roy wordt ingelijfd in het Belgisch leger

In een vorig bericht lazen we dat Gaston Le Roy de Nederlandse grens oversteekt en Vlissingen bereikt. We lezen het volgende in zijn dagboek.

17 januari 1915

Ik verblijf twee dagen in het goede Vlissingen, maar ik heb al een hele dag nodig om mijn reispas in orde te brengen. De zee blijft onstuimig. Al is de dijk erg hoog, toch zwiepen de golven een tiental meter hoger. Vanavond trek ik naar de boot waar ik samen met drie lotgenoten in een tweedeklasse kajuit zal overnachten.

18 januari 1915

Afvaart om 8 uur. Het schip klieft door het ruime sop en schommelt als een grote wieg op de speelzieke golven. We zijn ijlhoofdig, worden zeeziek en braken. Af en toe kruisen we een ander vaartuig, maar verder hebben we de eindeloze eentonigheid van de zee voor ons. In het zicht van de Engelse kust stellen we het wat beter. 16 uur : Folkestone. (…) Ik trek naar het Vluchtelingencomité. De vriendelijke (?) dame vraagt er naar mijn leeftijd (19 jaar) en verwijt me een slechte patriot te zijn omdat ik me niet dadelijk laat inlijven als vrijwilliger.  Uiteindelijk bezorgt ze me toch een adres om bij burgers de nacht door te brengen. Met een mondjevol Engels weet ik me uit de slag te trekken. De enige gast is een verminkte soldaat. Ik leg hem mijn voornemen uit verder naar Frankrijk te reizen, wat volgens hem totaal onmogelijk is, want in de stad is een order uitgeplakt waarin staat dat alle jonge kerels tussen 18 en 25 voor en door het leger worden opgevorderd.

Haven van Folkestone

Haven van Folkestone

20 januari 1915

Vanmorgen was ik nog een vrije burger en nu ben ik soldaat. Eerst dacht ik er helemaal niet aan militair te worden, nu ben ik in het leger ingelijfd.  In een plotse opwelling ondertekende ik het briefje waardoor ik oorlogsvrijwilliger werd. (…) Bij kalm weer varen we van Folkestone naar Calais. In Calais krijgen we een onderkomen in de onvoltooide aartsvuile Nouvelle Mairie, met stro als mest om op te slapen. (…) De hele morgen slenter ik door de stad. Bij valavond trekken we naar de haven waar we op een boot, de Leopold II inschepen. (…)

21 januari 2015

Rond 7 uur word ik door een geweldige schok van het schip wakker geschud, maar ik durf mijn zetel niet verlaten uit schrik voor het spook van de zeeziekte. Om 9 uur bereiken we Cherbourg. Veel geroep en getier, ovaties van het patriotissche front.

vader Evers op de website van Hamont-Achel

Vandaag heb ik zeer toevallig een foto van mijn eigen grootvader gevonden. Op de website van Hamont-Achel nog wel ! Ik wist al dat grootvader in 1916 in Auvours was geweest. En dan leek het voor de hand om even te googelen op Auvours + 1916. De tweede website die ik bekijk, is van de stad Hamont-Achel. En daar zie ik een foto van Hamontenaren die in 1916 in Auvours waren geweest. Ik bekijk deze foto en zie dat de man achteraan links toch wel een typisch Eversgezicht heeft. Hij lijkt heel sterk op familie van mij. Ik druk de foto af en laat ze aan mijn moeder zien. En die herkent de foto van bij haar moeder. De man achteraan links is inderdaad mijn grootvader.

HamontenarenInAuvours19160430_Bijgewerkt

Step short

Ik heb al langere tijd geweten dat mijn grootvader aan de Ijzer gevochten heeft. Maar het is pas sinds 2012 dat ik weet dat hij in 1916 in Folkestone in het Belgisch leger is ingelijfd. Dat betekent dus dat hij vanuit Hamont naar Engeland is gevlucht vanuit bezet gebied. En dus is hij langs “den draad” gepasseerd. Den draad is de versperring met elektrische beveiliging tussen België en Nederland.

Ik heb dus twee onderwerpen te onderzoeken : den draad en Folkestone. Bij het zoeken naar Folkestone ben ik op de website Step short gestoten. Daar vind je op de webpagina http://www.stepshort.co.uk/about/ de uitleg van de naam van de site.

Folkestone is een havenstad en de soldaten vertrokken vanuit het centrum van de stad naar de haven die lager gelegen was. Ze volgende daarbij de weg die vandaag “Road of Remembrance” heet. Omdat de weg naar beneden ging, kregen ze bovenaan het bevel “step short” om te voorkomen dat ze te snel naar beneden zouden stappen en zouden vallen.

Mijn grootvader moet die weg ook gedaan hebben na zijn inlijving op weg naar het front. Hieronder zie je een foto van streetview – Google maps van de Road of Remembrance. Het geeft een idee hoe steil de helling is. En vandaar dus het bevel “step short”.