Nederland

door

geen thuiskomst voor Debacker

Armand Debacker uit Dudzele, 40 jaar oud, overlijdt op 12 december 1918 in het interneringskamp Melissant (Nederland) aan de Spaanse griep. Hoewel hij al in het leger diende in 1899, wordt Armand Debacker in september 1914 opnieuw opgeroepen, net als de anderen van zijn lichting. Hij wordt ingedeeld bij het 3e Vestingjagers te voet om Antwerpen te helpen verdedigen. Na de val van de stad is er voor tal van verdedigers alleen maar keuze tussen gevangenschap bij de Duitsers of de vlucht naar Nederland. Armand kiest voor dit laatste en wordt geïnterneerd.

Armand Debacker overleeft dan wel de oorlog, hij overlijdt een maand na de wapenstilstand zonder zijn gezien nog gezien te hebben.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

door

de laatste Duitsers verlaten Maaseik

Pas op 23 november 1918, na meer dan een week, trekken de laatste Duitse soldaten over de Maasbrug in Maaseik huiswaarts. In meer zuidelijk gelegen grensplaatsen is het wellicht minder aanschuiven, maar hier moeten ze ook rekening houden met de Nederlandse autoriteiten, onder meer voor de ontwapening.

Op oude foto’s is te zien hoe Duitse soldaten rechts van de weg hun bajonet in de grond steken en links de geweren op een hoop gooien.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

door

Duitse keizer doet troonsafstand

Keizer Wilhelm II doet troonsafstand op 9 november 1918. Eerder was er al muiterij in zijn geliefde Kaiserliche Marine, tot zijn grote verbijstering overigens. In het hoofdkwartier van het Duitse leger in Spa krijgt hij te horen dat de officieren en soldaten van het landleger niet zullen vechten voor het behoud van zijn troon. Daarnaast is er ook nog de revolutie die het land in zijn ban krijgt.

Even denkt de van realiteitszin verstoken keizer dat het afstaan van de keizerskroon zal volstaan en hij koning van Pruisen kan blijven. Prins Max von Baden kondigt evenwel de volledige troonsafstand aan. Op 10 november 1918 vlucht Wilhelm Hohenzollern, zoals zijn burgernaam luidt, met de staart tussen de benen per trein naar Nederland. In het verdrag van Versailles (1919) staat later dat de voormalige keizer vervolgd moet worden, maar de Nederlandse koningin Wilhelmina weigert halsstarrig om deze oorlogsmisdadiger uit te leveren.

Op de foto hieronder staat de keizer en zijn gevolg te wachten in het station van Eijsden (Nederland). Hij is de vierde vanaf links, aangeduid door het kruisje.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

WilhelmII_19181109

door

Bommen en mijnen in Zeeland

Britse en Duitse vliegtuigen raken op 17 september 1918 boven de Oosterschelde in gevecht met elkaar. Waarschijnlijk zijn de Britten onderweg naar de Belgische kust om daar een lading bommen te lossen op vijandige installaties. De Duitse toestellen willen dat natuurlijk beletten.

De bemanning van het Nederlandse schip Verandering, dat op oesters vist bij Zierikzee, bemerkt dat een van de toestellen drie bommen lost, wellicht om beter te kunnen manoeuvreren. De bommen komen in het water terecht en ontploffen maar richten verder geen schade aan.

Zeppelins en vliegtuigen losten regelmatig onontplofte bommen in de Noordzee. Veel ernstiger nog is het gevaar veroorzaakt door de in zee geplaatste mijnen : tijdens de oorlog spoelen er meer dan zesduizen aan op de Nederlandse kust. Menselijke nieuwsgierigheid resulteert daarbij in talloze slachtoffers.
Onderstaande foto toont een zeemijn aangespoeld in Renesse.

bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
https://www.zeeuwseankers.nl/verhaal/oorlog-op-zee

Renesse_Zeemijn_WO1

 

door

Crash te Cadzand

Boven Zeebrugge treft op 15 september 1918 Duits geschut een vliegtuig bestuurd door kapitein W.R. Harrison in de olietank. Enkele minuten later is het toestel boven het grondgebied van het neutrale Nederland en daar zou het veilig moeten zijn. Nederlandse militairen beschieten op hun beurt het Britse vliegtuig. Tijdens de noodlanding bij Cadzand gaat de DH-9 over de kop maar de bemanning overleeft.

Ondanks de klap is het in Duinkerke opgestegen vliegtuig niet verloren. De Nederlanders interneren het, zoals ze vaak doen met toestellen van oorlogvoerende landen die op Nederlands grondgebied terechtkomen : het toestel wordt hersteld en ingeschakeld bij de Nederlandse luchtvaartactiviteiten.

bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
http://www.cadzandgeschiedenis.nl/images1900-heden/1914fabriek.html

Havilland_DH9_Cadzand_1918

 

 

door

Nederland sluit kamp Zeist

Op 25 augustus 1918 verschijnt de allerlaatste editie van de kampbodem een uiterst bescheiden nieuwsblaadje voor de Belgische geïinterneerden van het kamp in Zeist. Bijna drie jaar lang verscheen het iedere zondag.

De Nederlandse regering besluit het kamp in Zeist op te heffen en alle geïnterneerden over te plaatsen naar een kamp in Harderwijk. De redactie (en blijkbaar ook de lezers) zijn zeer aangedaan door de aangekondigde overplaatsing. Over de successen van de geallieerden wordt met geen woord meer gesproken, de verhuizing alleen houdt de geesten bezig en verontrust de gemoederen. Maar liefst 3315 geïnterneerden ondertekenen een verzoekschrift aan de Nederlandse koningin om de overplaatsing teniet te doen. Tevergeefs natuurlijk.

bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
https://www.geschiedenislokaalutrechtwo1.nl

KampZeist

door

De U-boot van Johannes Lohs verdwijnt

Johannes_Lohs_Portrait-218x300Commandant Johannes Lohs en de bemanning van de onderzeeër UB-57 van de Kaiserliche Marine verdwijnen op 14 augustus 1918 zonder een spoor na te laten in de Straat van Dover. De enige plausibele verklaring is dat ze op een onderzeese mijn zijn gevaren. ’s Avonds is er nog contact met de basis in Zeebrugge en dan niets meer tot het lichaam van commandant Lohs ongeveer een week later aanspoelt. Hij wordt met militaire eer begraven in Vlissingen. De lichamen van Duitse gesneuvelden van de eerste wereldoorlog verhuizen daarna van Vlissingen naar Ysselsteyn in Nederlands Limburg. Daar rusten ze samen met de gesneuvelden van de tweede wereldoorlog.

Johannes Lohs kwam in actie kort na het begin van de oorlog. In de loop van zijn carrière ontving hij meerdere eretekens en werd hij meermaals gepromoveerd.

Bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
https://surfaceinterval.uk/oberleutnant-zur-see-johannes-lohs/

door

de grote ontsnapping uit Holzminden

In Holzminden openden de Duitsers een kazerne in september 1917 als krijgsgevangenenkamp. Hier zitten voornamelijk Britse officieren gevangen. Daarnaast zijn er ook gewone soldaten gevangen, die als ordonnans zijn toegewezen aan de officieren en die instaan voor de dagelijkse karweien.

In de nacht van 23 op 24 juli 1918 ontsnappen 29 Britse officieren uit dit krijgsgevangenenkamp door een tunnel. Tien van hen zullen Groot-Brittannië bereiken. Deze ontsnapping kent het grootste aantal ontsnapte krijgsgevangenen tijdens de eerste wereldoorlog.

Het uitgraven van de tunnel duurde negen maanden. De ingang van de tunnel was verborgen onder een trap in de kwartieren van de gewone soldaten. In de nacht van de ontsnapping zijn er 86 officieren aangeduid om te ontsnappen door de tunnel. Maar de dertigste officier geraakt vast in de tunnel en dus moet de ontsnapping van de rest worden afgeblazen. Van de 29 die al eerder ontsnapt zijn, geraken er tien in het neutrale Nederland en zo naar Groot-Brittannië. Onder hen is er kolonel Charles Rathborne, die dankzij zijn goede kennis van het Duits van de trein gebruik kan maken en in Nederland staat na 5 dagen. De andere ontsnapten gaan te voet en hebben meestal 14 dagen nodig om terug thuis te geraken.

bron
https://en.wikipedia.org/wiki/Holzminden_prisoner-of-war_camp

Holzminden_Tunnel_1918

de tunnel van Holzminden 

 

door

kabinetscrisis in Nederland

Wanneer Bonifacius Cornelis de Jonge, de Nederlandse minister van Oorlog, op 16 mei 1918 het buitenverblijf van koningin Wilhelmina in Scheveningen verlaat, beseft hij dat hij een nederlaag geleden heeft. De minister heeft geen vertrouwen meer in opperbevelhebber Cornelis Jacobus Snijders van land- en zeemacht. De koningin, het nichtje van de Duitse keizer, vertrouwt hem wel. Zelfs een dreiging met een kabinetscrisis doet de koningin niet van gedachten veranderen.

Enkele dagen eerder heeft de pro-Duitse opperbevelhebber Snijders al tegen de minister gezegd de verdediging tegen Duitsland doelloos te vinden.

bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
https://www.historischnieuwsblad.nl/wilhelmina-en-de-neutraliteit.html

door

Fataal contact met Engels mijnenveld

Ten noordwesten van Terschelling lopen drie Duitse schepen op 1 maart 1918 in een Engels mijnenveld en zinken. Twee van die Duitse schepen zijn nochtans mijnenvegers : de Hermann Siebert en de Övelgönne. Het derde vaartuig is de torpedoboot A-57 die pas in 1917 gebouwd is. In totaal laten twaalf Duitse bemanningsleden het leven.

De wrakken van de A-57 en de Övelgönne rusten op slechts enkele meters van elkaar op de bodem van de Noordzee ongeveer 20 meter onder water.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

Minensuchboote