Op 4 november 1917 sneuvelt majoor-geneesheer Félix Bastin (°1870 – Amay) in Kaaskerke. Terwijl hij op weg is om een gewonde soldaat te verzorgen, treft een projectiel hem aan de schouder en hals. Hij is op slag dood.
In de dodengang in Diksmuide hangt er een gedenkplaat ter ere van hem. Felix Bastin ligt begraven op het Belgische militair kerkhof in Oeren. In het graf naast dat van hem rust soldaat August Develter, de man die de dokter wilde verzorgen net voor hij getroffen werd.
3 november 1917 is een mistige dag aan het front bij Ieper en de vliegtuigen blijven aan de grond. Wel dringt nieuws van een Oostenrijks communiqué door. Aan het Italiaanse front zouden ze de voorbije dagen zestigduizend nieuwe krijgsgevangenen gemaakt hebben en zevenhonderd kanonnen in beslag genomen hebben.
Onderpastoor Achiel Van Walleghem hoort dat de Belgische soldaten fel onder de indruk zijn en menen dat de vijand onmogelijk te verslaan is. Het verlangen naar vrede neemt oe.
Minister van Buitenlandse Zaken Arthur Balfour geef in een brief aan Lord Rothschild, de voorzitter van de British Zionist Federation, zijn steun voor de oprichting van een joodse staat in Palestina. Deze brief, bekend als de Balfour declaration, drukt verder de behoefte uit aan bescherming om de burgerlijke en religieuze rechten van bestaande niet-joodse gemeenschappen in Palestina te behoeden.
bron : Ian Westwell, 1914-1918 – de eerste wereldoorlog dag na dag, Deltas
De Hongaarse cavalerist Pal Kelemen beschrijft op 1 november 1917 de terugkeer van een Oostenrijks-Hongaars bataljon tijdens de twaalfde slag van Isonzo (ook bekend als de slag van Caporetto).
OF de soldaten nu naar beneden lopen of stilstaat, tegengehouden door de mensen voor hen, of aan de kant van de weg gaan liggen, het is onmogelijk voor te stellen dat de staatslieden en generaals de monarchie verdedigen met hun inzet in de strijd. Het is evenmin mogelijk je voor te stellen dat deze kapotte, geteisterde groep mannen met hun ruige baarden, hun verkreukelde, natte en vieze uniformen, hun versleten schoeisel en hun uitgeputte gezichten in de regel “onze dappere infanterie” wordt genoemd.
Bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
Bij deze tekst vond ik niet een passende foto. Daarom heb ik gekozen voor het schilderij “den Namenlosen” van Albin Egger-Lienz.
Op Tyne Cot Cemetery ligt er één enkele Vlaming begraven : korporaal Richard Verhaeghe, die sneuvelt op 30 oktober 1917 op 39-jarige leeftijd, weliswaar in Canadese dienst.
In het begin van de 20e eeuw emigreert hij van de streek rond Brugge naar Canada, waar hij zich vestigt in Saskatoon (Sakatchewan), samen met zijn vrouw Augusta. In 1915 meldt Richard zich als vrijwilliger bij het 5th Batallion Canadian Mounted Rifles. In de volgen de jaren vecht deze ruiterbrigade onder meer aan de Somme en in Passendale.
Korporaal Richard Verhaeghe sterft tijdens de slag bij Passendale tijdens een aanval op Duitse stellingen in het bos Woodlands Plantation dat er eerder uitziet als een moeras.
De gevechten om de Chemin des Dames beginnen desastreus voor het Franse leger. Muiterijen kunnen met moeite de kop ingedrukt worden. Maar de toename van het aantal verlofdagen en de verbetering van de levensomstandigheden geven de soldaten vanaf september 1917 weer de moed om de draad op te pakken. Vanaf dat moment strijdt het Franse leger zonder falen tot het einde van de oorlog.
Op 23 oktober 1917 lukt het de Fransen om het fort van Malmaison, ten westen van de Chemin des Dames in te nemen tijdens een kleinschalige, maar zeer goed voorbereide aanval. Het blijkt een tactisch succes met lage verliezen ten opzichte van die van de Duitsers. De ‘nieuwe’ oorlogsvoering van Pétain valt in goede aarde. Op 31 oktober en 1 november 1917 verlaten de Duitsers hun stellingen op de Chemin des Dames om zich terug te trekken op een nieuwe verdedigingslinie ten noorden van het riviertje de Ailette.
De verliezen lopen op tot 17.000 doden, 20.000 vermisten (inclusief krijgsgevangen genomen soldaten) en 65.000 gewonden aan Franse zijde. De Duitse verliezen zijn geschat op 35.000 man (doden, vermisten, gewonden).
Generaal Archibald Murray is vervangen door generaal Edmund Allenby om eindelijk door de Ottomaanse linies te breken bij Gaza. Allenby verplaatst zijn hoofdkwartier van Caïro naar de frontlinie. Daarna brengt hij versterkingen aan in manschappen (88.000), artillerie, gasgranaten en tanks. De Ottomanen hebben daar slechts 35.000 man tegenover staan over een frontlinie van 40 km. Allenby weet dat de vorige twee slagen grotendeels mislukt zijn vanwege watergebrek. Daarom kont generaal Chetwode met het plan om de aanval vooral op Beersheba te richten waar zich natuurlijke bronnen bevinden. Eerst wordt het hoofdgarnizoen van de Ottomanen in Tel es Sheria zes dagen lang met zware artillerie, 218 kanonnen, gebombardeerd.
De Ottomanen denken dat de Britten weer een frontale aanval zullen inzetten. Maar mede door de Engelse superioriteit in de lucht waardoor de Otomanen verstoken blijven van luchtverkenningen kan Allenby op 31 oktober 1917 met 40.000 man van de cavalerie richting Beersheba stormen. Ook een afleidingsmanoeuvre aan de oostkant met een compagnie met 70 kamelen zorgt voor veel verwarring. De Ottomanen beginnen zich te verspreiden om alle aanvallen te kunnen weerstaan.
Uiteindelijk neemt Allenby in de ochtend van 6 november 1917 Tel es Sheria in waarmee hij de Ottomaanse 7e en 8e legers splitst. Eem dag later is Gaza veroverd nadat de Ottomanen onder leiding van de Duitser von Kressenstein, op de vlucht zijn geslagen. Hierna kan Allenby, tot tevredenheid van zijn Londense superieuren, zich gaan richten op Jeruzalem.
Een impressie van de cavalerieaanval in Beersheba hieronder komt uit de film “the Lighthorseman” van 1987.
bron : Roel Tanja, een korte geschiedenis van de eerste wereldoorlog, BBNC uitgevers
Martinus Evers 