Maand: september 2017

door

Duitse piloot verdwaald in Nederland

Nederland is dan wel neutraal in de eerste wereldoorlog, dat betekent niet dat het land geen belangstelling heeft voor de militaire technologie van de oorlogvoerende partijen. Wanneer op 19 september 1917 een Duitse tweedekker van het type Albatross D III een noodlanding maakt op het strand in Breskens, duikt er al snel een Nederlandse militaire op om rond te kijken in de cockpit.

Daar blijft het niet bij : zoals gebruikelijk interneren de Nederlanders het vliegtuig. Of anders gezegd, het toestel krijgt een nieuwe code en kleur, ondergaat eventuele aanpassingen en wordt dan in gebruik genomen als een Nederlands toestel.

bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
foto : www.ipms.nl/artikelen/nedmil-luchtvaart/vliegtuigen-a-albatross-d3

AlbatrossDIII_19170919

door

een kruis als luxeartikel

Zelfs aan hout is er tekort lezen we in Gruss aus Flandern.

Wanneer de batterij terugkeert naar Lichtervelde, na artillerieduels te hebben uitgevochten met de Fransen en Britten in de omgeving van Draaibank en Mangelare, is het om haar doden de begraven op het Duitse oorlogskerkhof. Dat gebeurt ook met soldaat Karl Ulrich, die sneuvelt op 16 september 1917.

Het is een uitzondering dat er in 1917 nog een houten kruis op zijn graf wordt geplaatst. Wegens de schaarste van hout worden veel Duitse gesneuvelden begraven met alleen maar een nummer op hun graf.

Toeristische tip : het Deutscher Soldatenfriedhof (Beverenstraat, Hooglede) is een van de vier grote Duitse soldatenkerkhoven uit de eerste wereldoorlog. Hier rust Karl Ulrich samen met 8240 anderen. De andere zijn Langemark, Menen en Vladslo.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

Volksbund_100JahreErsterWeltkrieg_header01

door

de inname van Cryer Farm

Britse troepen onder leiding van luitenant Cryer nemen op 15 september 1917 tijdens de slag van Passendale (of derde slag van Ieper) een zwaar verdedigde Duitse medische post in, die door een smalspoor met het tramspoor verbonden is. Tijdens de inname van deze grotendeels ondergrondse betonnen constructie sneuvelt de bevelvoerende luitenant. Sindsdien kennen we deze locatie als Cryer Farm.

CryerFarm

Toeristische tip : Cryer Farm (Menenstraat 43, Geluveld) wordt ook nog tijdens de tweede wereldoorlog gebruikt, dan als schuilplaats voor burgers. Nadien gaat de historische waarde van de plek compleet verloren want het wordt een beerput. Pas bij opgravingen in 2001 wordt deze locatie herontdekt.

CryerFarm_Model

een model van Cryer Farm

door

de angst van Joris Lannoo

Sinds weken krijgt Joris Lannoo van de staf allerlei documenten over de situatie in de Duitse stellingen in Diksmuide en rond de Minoterie (de bloemmolens). Op verschillende kaarten en papieren staat geschreven dat ze bestemd zijn voor de 5e compagnie van Lannoo. Sommige hogere officieren denken dat een directe aanval op de Minoterie misschien wel een doorbraak aan het front kan teweegbrengen. Ook kapitein Jacoby en adjudant Lannoo zijn daar nauw bij betrokken. Jacoby noteert over de schrikbeelden van de Minoterie.

Zij zijn altijd aanwezig in ons gezichtsveld, alsof wij voortdurend bewaakt en bespied worden. De ruïne zit vol “fusils pointés” en talloze scherpschutters die schieten op al wat beweegt. (een fusil pointé is een geweer die op een vaste pikkel is gemonteerd)

Alsof Joris beseft dat de kans om te sneuvelen in de volgende weken bijzonder groot is, zet hij op 3 september 1917 zijn handtekening op een prentbriefkaart en schrijft op de keerzijde een beknopte boodschap :”voor moeder”. Op zijn kepie kan je duidelijk het regimentscijfer aflezen en de ster op de kraag is goed zichtbaar. Zijn gezicht oogt wat vermoeid en een beetje meewarig.

bron : Romain Vanlandschoot, een Vlaamse viking aan het front, Lannoo

JorisLannoo_191709

Executies in Gent
door

Executies in Gent

EmilieSchatteman

Emilie Schatteman

In Gent stellen de Duitsers op 12 september 1917 drie mensen terecht uit de streek van Boekhoute : Leonie Rammeloo, Emilie Schatteman en Isidoor van Vlaanderen. Deze laatste is een 44-jarige jachtwachter, vader van acht kinderen, die een half jaar eerder was opgepakt, net als de beide anderen. De zus van Leonie Rammeloo vertelt hoe ze informatie bezorgen aan het Britse netwerk D.P.

Twee- of driemaal per week trokken we naar het dorp om een rolletje met inlichtingen, dat daar in het schortje van een kind genaaid werd om zo het gevaar van de pinhelmen te vermijden. Terug thuis lag er reeds een stukje stof met koord en steen klaar om het rolletje in te steken en over de grens te werpen. Hetzelfde gebeurde in omgekeerde richting.

LeonieRammeloo

Leonie Rammeloo

Deze verzetsleden stonden in contact met de Brusselse verzetsheldin Gabrielle Petit, die op 1 april 1916 in Brussel geëxecuteerd werd. Via Boekhoute kon zij haar verloofde naar Engeland laten overbrengen.

 

 

Bronnen
oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds
http://vdkg.weebly.com/de-slachtoffers/leonie-rammeloo

https://terechtstellung.com/home/terechtstellungbrieven/isidoor-van-vlaenderen/

https://terechtstellung.com/home/terechtstellungbrieven/isidoor-van-vlaenderen-2/

door

Guynemer verdwijnt boven Poelkapelle

Georges Guynemer, veruit de bekendste Franse oorlogspiloot, verdwijnt op 11 september 1917 spoorloos. Een Duitse piloot schiet het toestel van Guynemer neer in de buurt van Poelkapelle. De meest legendarische Franse jachtpiloot zou dan begraven zijn door de vijand. Het aanhoudende oorlogsgeweld vernielt het landschap compleet en woelt de bodem om. Noch van de succesrijke gevechtspiloot, al een legende tijdens zijn leven, noch van zijn toestel vindt men ooi iets terug. Spoorloos voor altijd ?

Aanvankelijk wordt Guynemer geweigerd voor de legerdienst wegens te mager. Hanrdnekkig als hij was, verovert hij op 8 juni 1915 toch een plekje bij de befaamde Escadrille nr 3, met de ooievaar als embleem. Gedurende de volgende 27 maanden, tot aan zijn dood, behaalt hij 53 erkende overwinningen.

Toeristische tip : In de wandelbox In Flanders Fields (Davidsfonds uitgeverij) vind je een routebeschrijving, een kaartje en andere nuttige informatie voor een wandeling met start bij het monument voor Georges Guynemer in Poelkapelle.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

GeorgesGuynemer

door

Bruggelingen belemmeren bezetter

De bevolking van Brugge heeft de kracht noch de middelen om op eigen houtje de vijand te lijf te gaan en te verdrijven. Maar ze levert wel stilletjes haar eigen zeer bescheiden bijdrage in de oorlogvoering.

Ongemerkt gooien Bruggelingen met stenen de porseleinen isolatoren van telefoon- en elektriciteitsleidingen kapot. Ze smijten er zodanig veel kapot dat de waarnemende burgemeester zich verplicht ziet zijn medeburgers te herinneren aan hun collectieve verantwoordelijkheid.

De Duitse overheid maakt wel vaker gebruik van die collectieve verantwoordelijkheid : de misdrijven van individuen worden bestreden met straffen voor de hele gemeenschap.

Bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

telefoonpalen

door

de coup van Kornilov

Sinds 31 juli 1917 (18 juli volgens de kalender gevolgd in Rusland) is generaal Lavr Kornilov opperbevelhebber. Zijn eerste punt is het herstellen van de orde. Hij wil de macht van het soldatencomité beteugelen en vraagt een verbod op soldatenvergaderingen. Op 16 augustus 1917 vraagt hij om de staat van beleg in het hele land en de herinvoering van de doodstraf voor burgers. Eerste minister Kerenski weigert.

LavrKornilovDan volgt een periode van achterdocht en gekonkelfoes. Parlementslid Vladimir Lvov speelt een dubieuze rol  in het overbrengen van berichten tussen Kornilov en Kerenski. Zo meldt hij Kornilov dat Kerenski bereid is af te treden als eerste minister als Kornilov denkt dat dit nodig is om de dreiging van een bolsjewistische staatsgreep te voorkomen. Als hij terug is in Petrograd, komt Lvov met een heel ander verhaal voor Kerenski : nu beweert hij dat Kornilov eist dat alle ministers aftreden. Kerenski stuurt Kornilov een telegram met de melding dat hij ontslagen is. Kornilov denkt dat de bolsjewistische coup begonnen is en geeft generaal Aleksandr Krylov de opdracht Petrograd in te nemen.

In de periode van 9 tot 14 september 1917 leidt Kornilov een rebellie tegen de bolsjewisten, die de voorlopige regering in Petrograd domineren, en geleid worden door Vladimi Lenin en Leon Trotsky. Kornilovs coup mislukt echter en zijn weinig betrouwbare soldaten worden verslagen door de gewapende arbeiders van de bolsjewisten.

Bronnen
Ian Westwel, 1914-1918 – de eerste wereldoorlog dag na dag, Deltas
Knack Historia, 1917- de Russische revolutie

door

Duitse straf voor gans Gavere

De Duitse overheid legt de bevolking van Gavere een collectieve straf op omdat steeds meer opgeëisten wegvluchten en de politie hen niet kan vinden. Aanvankelijk zijn er alleen maatregelen tegen verwanten, maar vanaf 9 september 1917 krijgt iedereen ermee te maken.

Alle cafés moeten dicht. Bovendien komt er een verbod om op weekdagen na 18u op straat te komen en op zondagen na 13u. Deze toestand duurt meer dan een maand, maar heeft geen uitwerking.

Daarom nemen de Duitsers vanaf 28 oktober 1917 een nieuwe maatregel : na de zondagsmis neemt de politie gijzelaars die in Gent opgesloten worden.

Bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

Gavere_Contreras1.jpg

door

Postume prijs voor Hedd Wyn

De Welshe dichter Hedd Wyn (pseudoniem van Ellis Humphrey Evans) krijgt op 6 september 1917 postuum de belangrijkste poëzieprijs van zijn land, de Zetel van de Nationale Eisteddfod.

Een week eerder raakte hij dodelijk gewond op het kruispunt van de Boezingestraat en de Groenestraat in Langemark, bij het Hagebos. Eerder op die dag veroverde hij samen met zijn kameraden van de Royal Welsh Fusiliers nog de Pilkem Ridge in Pilkem, een gehucht van Boezinge.

Hedd Wynn schreef zijn bekroonde gedicht “Yr Arwr” (de held) twee weken voor zijn dood in Fléchin (Frankrijk) toen hij op weg was naar het front in Vlaanderen.

Toeristische tip : Hedd Wyn rust op het Artillery Wood Cemetery (Poezelstraat 3, Boezinge). Er hangt een gedenkplaat aan de gevel van het huis in de Boezingestraat 158 te Langemark bij de plek waar hij sneuvelde. Iedere eerste maandag van de maand is er om 19u een kleine Last Post bij deze gedenkplaat.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

Hedd_Wyn.JPG