Maand: januari 2015

door

de kerk van Zarren

Pastoor Edmond Buyck is niet te spreken over het gedrag van de soldaten in zijn kerk in Zarren. Hij noteert in zijn dagboek op 18 januari 1915 het volgende :

Meer dan eens is het gebeurd dzt, als wij ’s morgens in de kerk kwamen, wij ze bevuld vonden door de soldaten die binst de nacht met de trein toegekomen waren. ’t Was ons dan onmogelijk mis te doen, en als de soldaten vertrokken waren, zagen wij tot onze spijt dat zij van het huis Gods een ware stal gemaakt hadden. We ondervonden dat de soldaten zich niet geschaamd hadden hun vuiligheid in de kerk te doen.

Herhaalde malen hebben wij daarover ons beklag gedaan bij de Duitse overheid. Men beloofde ons dat het niet meer zou gebeurden, maar het bleef bij beloften.

Op onderstaande foto staat de kerk van Zarren. Merk op dat de Duitsers ook een KriegsKino opgericht hadden. Die kwam er op de plaats van de afgebrande meisjesschool.

Zarren_Kerkplaats

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://users.telenet.be/zarren/periode1417.htm

door

Russen verslaan Ottomaans en Oostenrijks-Hongaars leger

Op 17 januari 1915 eindigt de drie weken durende slag van Sarikamish, waarbij het Russische rijk het Ottomaanse verslaat. De Turkse nederlaag is vooral toe te schrijven aan hun slechte aanpassing aan de winterse condities. Lees meer daarover op deze pagina.

Volgens de officiële Turkse geschiedschrijving waren er 32.000 doden, 10.000 gewonden en 7.000 gevangenen onder hun troepen. Bijkomend probleem was een epidemie van tyfus, die nog lang na de veldslag uitdeinde. De Russen rapporteerden 16.000 gesneuvelden en 12.000 doden door ziekte en vooral bevriezing.

slag om Sarikamish

slag om Sarikamish

Enkele weken voor deze veldslag bezocht de Russische tsaar dit front in de Kaukasus en sprak daar met ARmeense hoogwaardigheidsbekleders. Vanaf toen zag het Ottomaanse rijk de Armeense minderheid als een potentieel gevaar binnen de eigen grenzen. De kiem voor het Turks-Armeense conflict was gelegd.

Op dezelfde dag bezetten Russische soldaten west-Oekraïne en de Bukovina. De Bukovina ligt naast Galicië en is een streek die tot 1918 bij het Oostenrijks-Hongaarse keizerrijk behoorde. De historische stad is Czernowitz. Na de eerste wereldoorlog is deze stad Roemeens (Cernăuţi) ), dan een tijdje Russisch, dan weer Roemeens om ten slotte een Oekraiense stad te worden (Tsjernivtsi).

Bukovina1915

Oostenrijks-Hongaarse troepen raken slaags met Russen in de Bukovina

 

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://thegreatwardaybyday.tumblr.com/post/108293996168/17-january-1915-russia-occupies-bukovina

 

door

Gaston Le Roy bereikt bij stormweer Vlissingen

Gaston Le Roy

Gaston Le Roy

Gaston Le Roy verlaat zijn woonplaats Wetteren om zich aan te melden bij het Belgisch leger. De eerste maal geraakt hij niet over de Belgisch-Nederlandse grens. In zijn dagboek lezen we het volgende :

14 januari 1915

Hollandse grens. Een bakkerskar brengt me zonder problemen tot bij de landsgrens. Bij de avondschemering trekken we met een smokkelaar de versperring over. Maar plots botsen we op een Duitse patrouille. Bidden of smeken helpt niet.
– “Nach die Wacht !” klinkt het kort.
De wachtpost schijnt me een eeuwigheid ver, drie kwartier stappen tot aan een school. Ik moet er pakken en zakken leegmaken. Gelukkig heb ik mijn brieven verbrand en bezit ik niets wat verdenking kan wekken. De kleren die ik bijheb, staven mijn bewering.
– “Ik ga naar mijn oom in Axel“.
Mede dankzij mijn sluwe gids raken we veilig buiten. Door omwegen, over velden en moerassen stappen we terug naar ons vertrekpunt. Soms zit ik op de rug van mijn gezel, soms waden we door brede beken. Maar we geraken er, ergens te velde. Het lijkt wel een rovershol.

15 januari 1915

We slapen enkele uren. Met twijfel in het hart niet over de grens te zullen raken en misschien nooit Parijs te bereiken, trekken we om 7 uur bij dageraad richting Nederland. Een boerenmeisje gaat ons voor. Na een korte woordenwisseling met de Duitse schildwacht wenkt ze me vooruit te komen. Ik wil de man een fooi geven, maar hij weigert en maant me aan om spoed te maken. Voorbij de draad proberen twee Nederlanders met mijn pakjes te gaan lopen, maar als ik hen verzeker dat er slechts kleren insteken, laten ze me met rust. In de lucht van de vrijheid schrijf ik dan eerst een briefje om mijn familie gerust te stellen en stap dan verder naar Axel. Men weigert mijn zilvermunt voor een treinticket naar Terneuzen, ik moet met goud betalen. Tijdens de toch naar Vlissingen steekt in de zware Scheldemonding een zware storm op. Hoge golven beuken met razend geweld tegen de scheepswanden.

bron

André Gysel, Gaston Le Roy – dagboek van een Vlaamse oorlogsvrijwilliger, uitgeverij Lannoo

door

Zuid-Afrika verovert Swakopmund op de Duitsers

De oorlog beperkt zich niet tot Europa of Azië, ook in Afrika is er strijd tussen de beide partijen. Hieronder staat een kaart van de Duitse kolonies met de datums erbij waarop ze gekapituleerd hebben,.

Duitse kolonies anno 1914

Duitse kolonies anno 1914

Zuid-Afrikaanse militairen veroveren op 14 januari 1915 Swakopmund in Duits Zuidwest-Afrika (nu Namibië). Swakopmund is een havenstad en zoals het Duise woord “mund” aangeeft is het de monding van de Swakop-rivier. Hieronder zie je de ligging van Swakopmund in Namibië.

swakopmund_map

De Zuid-Afrikaanse regering doet dat niet zonder bijbedoelingen : ze wil haar grondgebied uitbreiden in noordelijke richting. Op 9 juli 1915 geven de Duitsers in deze kolonie zich over en twee weken later annexeert Zuid-Afrika het gebied.

Zuid-Afrikaanse militairen in actie in Zuidwest-Afrika

Zuid-Afrikaanse militairen in actie in Zuidwest-Afrika

Bij het begin van de oorlog had eerste minister Louis Botha onmiddellijk zijn steun toegezegd aan de Britten, alhoewel een aantal van de blanke Afrikaners bog kwaad waren omwille van de Boerenoorlog (1899-1902).

Hieronder zie je één van de markante gebouwen uit Swakopmund : de vuurtoren.

Swakopmund_Vuurtoren

door

Maman Tack

De 2e legerafdeling van het Belgische leger bezet op 11 januari 1915 de sector van grenspaal 19 tot 25 aan de Ijzer, op grondgebied Nieuwkapelle. Een aantal officieren krijgt onderdak in de vlakbij gelegen Villa Marietta, de woonst van de 78-jarige weduwe Tack, die vanaf nu de reputatie van “soldatenmoeder” krijgt. Anderen noemen haar “dame der loopgraven” of “Maman Tack”.

Maman Tack en haar soldaten

Maman Tack en haar soldaten

Het verhaal gaat dat mevrouw Tack op bezoek kwam bij de soldaten in de loopgraven, en hen voedsel en sigaretten bezorgde. Blijkbaar werd haar inzet voor de manschappen ook in hogere kringen gewaardeerd, want in juni 1916 ontvangt ze het Ridderkruis van de Orde van Leopold. II. In het najaar van 1917, toen het te gevaarlijk werd rond haar woning, verhuisde ze naar De Panne. Ook daar kwamen de soldaten haar opzoeken.

Villa Marietta bestaat nog altijd en ligt aan de Ijzerdijk 18 te Nieuwkapelle op slechts een tiental meters van de Ijzer.

Villa Marietta

Villa Marietta

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfond

http://www.militair.net/Biografieen/T/Madame%20Tack/

door

het Garibaldilegioen vecht in de Argonne.

De familienaam Garibaldi doet de meesten denken aan Giuseppe Garibaldi (Nice 1807 – Caprera 1882),  de leider van de Italiaanse roodhemden die vochten voor de eenmaking van Italië. Zijn kleinzoon Giuseppe Garibaldi II, ook wel Peppino Garibaldi genaamd,  is uit hetzelfde avontuurlijke hout gesneden en vecht in Mexico aan de zijde van Pancho Villa en in de eerste balkanoorlog. Bij het uitbreken van de eerste wereldoorlog biedt hij samen met zijn broers hun diensten aan Frankrijk aan. Hij krijgt de leiding van een regiment in het Franse vreemdelingenlegioen op te richten. De officiële naam is het “4e Régiment de marche du 1er étranger”, maar iedereen sprak van het légion Garibaldi.

Op 26 december 1914 sneuvelt een broer van Peppino, Bruno Garibaldi in de Argonne. Bruno wordt naar Rome overgebracht om daar begraven te worden. Nog voor de begrafenis krijgen de Italianen te horen dat ook Costante Garibaldi gesneuveld is op 5 januari 1915. De broers Garibaldi staan op onderstaande foto waarbij vermeld wordt wie de 2 gesneuvelden zijn.

Gebroeders Garibaldi in dienst van Frankrijk

Gebroeders Garibaldi in dienst van Frankrijk

Beide broers hebben een herdenkingsplaats gekregen in Parijs op de Square Garibaldi.

De beide broers vermeld op de Square Garibaldi

De beide broers vermeld op de Square Garibaldi

bronnen

http://nl.wikipedia.org/wiki/Giuseppe_Garibaldi

http://en.wikipedia.org/wiki/Garibaldi_Legion_%28French_Foreign_Legion%29

http://www.hambo.org/kingscanterbury/view_man.php?id=162

door

Canadezen komen aan in Dikkebus

Terwijl de nacht valt, lossen Canadese Patricia’s op 6 januari 1915 de resten van een Frans regiment af in de sector van de Vierstraat (Dikkebus). Al snel vallen de eerste slachtoffers onder de Patricia’s. Tegen de ochtende “verwelkomen” de Duitsers de pas gearriveerde Canadezen met een artilleriebombardement en een treiterend vuur van sluipschutters.

De Patricia’s, voluit Princess Patricia’s Canadian Light Infantry, werden opgericht en betaald door Hamilton Gault, een zakenman uit Montreal. Deze legerafdeling was daarmee het laatste door een privépersoon onderhouden regiment in Canada. In plaats van het regiment zijn naam te geven, noemde hij het naar prinses Patricia van Connaught, de dochter van de toenmalige Britse gouverneur-generaal in het land.

Princess Patricia's Canadian Light Infantry

Princess Patricia’s Canadian Light Infantry

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

door

De Fransen veroveren Steinbach

Frankrijk had de Elzas moeten afstaan na de Frans-Pruisische oorlog in 1870. Sindsdien waren de Fransen erop gebrand om de Elzas terug Frans grondgebied te maken. Daarvoor hadden ze een oorlogsplan met name plan XVII. Vanaf de eerste oorlogsdagen in augustus 1914 gaan de Franse legers ook effectief over tot de aanval in de Elzas, dan Duits grondgebied. Na een eerste successen moeten ze zich terugtrekken en verschuift de aandacht naar Parijs, de slag om de Marne en de zogenaamde race naar de zee.

Vanaf 13 december 1914 zijn de Fransen terug actief in de Elzas. Ze nemen Steinbach in, een dorp gelegen op 24 km van Mulhouse. De dag erop heroveren de Duitsers Steinbach. Op kerstdag 1914 komen de Fransen terug opzetten richting Steinbach. Nu begint een periode van 15 dagen van huis-aan-huisgevechten waarbij Steinbach volledig verwoest wordt. De sneeuw en de koude maken de gevechten nog gruwelijker zodat de Fransen later spreken van “l’enfer de Steinbach”. Het belang van Steinbach heeft te maken met zijn ligging nabij heuvel 425 van waaruit men de ganse vallei kan observeren.

Op 4 januari 1915 valt Steinbach definitief in Franse handen. De Duitsers zullen de Franse posities nog bombarderen, maar de Fransen blijven definitief meester van Steinbach. Dit feit wordt in de kranten gevierd als een symbool van de terugkeer van de Elzas naar Frankrijk.

p.39-1994

bronnen

http://www.steinbach68.org/enfer.htm

http://ww1blog.osborneink.com/?p=4613

door

Odon maakt kennis met de Bavarois

Odon van Pevenaege noteert in zijn dagboek onder de periode van 1 januari 1915 tot en met 12 februari 1915 het volgende :

BeiersRegiment13Net als de mannen uit de tranchée werden we gekantonneerd in Lampernisse. We hadden zes dagen repos. Tijdens de drie dagen tranchée hadden de grenadiers met de Bavarois kennisgemaakt toen die voor ons lag in Diksmuide. Ze waren overeengekomen om op nieuwjaarsdag niet te schieten, wat zo gebeurde. De hele dag praatten ze met elkaar en van beide kanten werden er souvenirs uitgewisseld. Ook werden door onze vrienden van achter de Rijn de doden begraven die nog tussen de linies lagen. Tegen de avond gaven ze het teken om hun “werk” te herbeginnen. Jammer genoeg zijn die mannen kort daarna vertrokken.

Toen die zes dagen om waren, gingen wij weer drie dagen in de tranchées. In het algemeen werden we dagelijks gebombardeerd door de vijand, echter altijd met kanonnen van klein kaliber die weinig of geen schade aanrichtten. Zo ging het alsmaar over en weer met drie dagen tranchée en zes dagen repos in de sector Diksmuide tot 13 februari 1915.

Volgens Wikipedia moeten de Duitse soldaten behoord hebben tot het 43e reserve Division.

bronnen

Odon, Ivan Adriaenssens, Lannoo

http://de.wikipedia.org/wiki/43._Reserve-Division_%28Deutsches_Kaiserreich%29

door

De Britse marine verliest een slagschip met nieuwjaar

Onder leiding van vide-admiraal sir Lewis Bayly doet de  5h Battle Squadron schietoefeningen ten zuiden van de Ilse of Portland.  Na de oefeningen blijft de vloot patrouilleren, ook al waren er U-boten gesignaleerd. De Britten gaan ervan uit dat de ruwe zee een aanval door een duikboot onwaarschijnlijk maakt.

Rudolf Schneider

Rudolf Schneider

Captain Loxley

Captain Loxley

Op 1 januari 1915 om 2u20 torpedeert de Duitse U-boot U-24 onder leiding van Kapitänleutnant Rudolf Schneider het Britse slagschip “HMS Formidable”. Om 3u05 volgt een 2e torpedo. Om 4u45 kapseist het slagschip. 537 van de 780 opvarenden, waaronder kapitein Loxley,  verliezen daarbij het leven.

HMS_Formidable

bronnen

https://dailydiaryww1.wordpress.com/2015/01/01/january-1-1915/

http://ww1blog.osborneink.com/?p=4605

http://en.wikipedia.org/wiki/HMS_Formidable_(1898)

http://uboat.net/wwi/men/commanders/304.html