Pools persoon

door

de Wawelberg groep slaat toe

De Wawelberg groep verwijst naar Poolse commando’s die begin mei 1921 tot de actie overgaan en daarmee de derde Silezische opstand beginnen. Ze blazen in de nacht van 2 op 3 mei zeven spoorbruggen op die noord-Silezië met de rest van het Duitse rijk verbinden. De dagen daarna doen ze ook geregeld treinen ontsporen om het treinverkeer nog meer te verstoren. De naam van de groep is ontleend aan de schuilnaam Konrad Wawelberg. De Poolse officier met deze schuilnaam heet in het echte leven Tadeusz Puszczyński.

De Duitsers zijn volkomen verrast en verliezen tijd door de spoorverbinding met Silezië te herstellen. Deze tijd wordt nuttig gebruikt door de Polen om hun eisen op Silezië kracht bij te zetten. De derde Silezische opstand vindt plaats op een moment dat de geallieerden het niet eens worden over de uitslag van de volksraadpleging. Die raadpleging is nodig om de inwoners van Silezië de kans te geven zich uit te spreken over hun wens om aan te sluiten bij Duitsland of de nieuwe staat Polen. De Fransen willen Silezië aan Polen toekennen omdat ze liever een zo zwak mogelijk Duitsland willen zien. De Britten en Italianen hebben echter oor naar het Duitse argument dat zij zonder de industrie in Silezië veel moeilijker aan de herstelbetalingen kunnen voldoen.

Na de actie van de Wawelberg groep zijn er gevechten tussen de Duitse Grenzschutz, versterkt met Duitse Freikorpsen en Poolse soldaten. Half mei 1921 stelt Wojciech Korfanty voor om zijn soldaten terug te trekken achter een demarcatielijn. Het is de bedoeling dat de Polen het veroverde gebied overgeven aan geallieerde soldaten. Het duurt echter nog tot 1 juli 1921 vooraleer er Britse soldaten in het gebied aankomen.

bronnen
https://en.wikipedia.org/wiki/Silesian_Uprisings#Third_Silesian_Uprising
https://en.wikipedia.org/wiki/Wawelberg_Group

een ontspoorde trein in Silezië begin mei 1921

door

de muiterij van Zeligowksi

In de herfst van 1920 is de Pools-Russische oorlog beëindigd. Het Rode leger is in de zomer verslagen voor de poorten van Warschau. Maar bij hun terugtocht hebben de Russen nog een strategische tegenzet tegen Polen gedaan : ze hebben de regio van Vilnius achtergelaten in de handen van de Litouwers. En deze regio wordt zowel door Polen als Litouwen opgeëist.

De Poolse stafchef Pilsudski weet dat het Poolse leger vermoeid is dor de vele gevechten en hij hoopt via onderhandelingen Vilnius te bemachtigen. Misschien kan hij de Litouwers overtuigen om terug te keren naar het historische gemenebest van Polen en Litouwen ? Als die hoop verdwijnt, overlegt hij met generaal Lucjan Zeligowski over een manier om Vilnius te veroveren zonder dat het tot een open oorlog komt. Ze worden geïnspireerd door de Italiaan Gabriele d’Annunzio die met een groep muiters de stad Fiume bezet in de hoop het later te kunnen annexeren door Italië. Daarom moet Zeligowksi voorwenden een muiterij te starten zodat de Poolse staat officieel niet betrokken is.

Op 6 oktober 1920 licht Zeligowski zijn officieren in van de nakende muiterij. Op 8 oktober valt hij de Litouwers aan. Op 9 oktober valt Vilnius in handen van de zogenaamde Poolse muiters. Op 12 oktober verklaart Zeligowski de onafhankelijkheid van Centraal-Litouwen met Vilnius als zijn hoofdstad. De muiters krijgen nog versterking maar officieel houdt het Poolse leger zich aan de wapenstilstand van de Suwalki overeenkomst.

Op 7 november 1920 valt Zeligowski weer aan en vergroot zijn nieuwe republiek ten koste van de Litouwers. De opmars duurt tot 19 november. Dan lanceren de Litouwers een tegenaanval en ze brengen de muiters tot staan. De Volkenbond weet op 21 november een wapenstilstand op te leggen. Zeligowksy wordt de de facto dictator van deze nieuwe republiek. In 1923 zal de volkenbond deze situatie ook officieel aanvaarden.

bron
https://en.wikipedia.org/wiki/%C5%BBeligowski%27s_Mutiny

Lucjan Zeligowski
door

slag om Warschau

Polen en Oekraïners zijn samen ten strijde getrokken tegen de Russische bolsjewieken en hebben een groot gebied veroverd. Vanaf juni 1920 gaan de Russen in de tegenaanval (lees meer daarover op deze pagina) .

Begin augustus naderen de Russen Warschau. De Polen willen de Russen tegenhouden aan de Boeg, maar de Russen zijn hen te snel af. Op 6 augustus 1920 herziet de Poolse generaal Pilsudski zijn plan en beveelt de soldaten stand te houden aan de Weichsel (of Wisla) en de Wieprz, een bijrivier van de Wisla.

Op 12 augustus 1920 bereiken de Russen de Poolse verdedigingslinies. Op 13 augustus nemen ze Radzymin in en doorbreken daarmee de eerste Poolse linie. De Russen gaan door op hun elan en doorbreken ook al snel de tweede linie. Op 14 augustus nemen ze Ossow in. De Polen gaan in de tegenaanval, en Ossow wisselt in de daaropvolgende gevechten geregeld van bezetter. Op 15 augustus hebben de Polen Ossow en Radzymin heroverd.

Op 16 augustus 1920 vallen de soldaten van de Poolse generaal Rydz-Smigli de Russische posities aan langs de Wieprz. Zodra die posities zijn ingenomen, lanceren de Polen een grote tegenaanval. Ze delen zich op in vijf groepen. De eerste groep valt aan richting Mozyr aan de Pripjat, een tweede richting Minsk, een derde richting Mazowiecki. De vierde groep heeft als einddoel de garnizoenstad Brest-Litovsk en de vijfde gaat naar Siedlce.

De Russen moeten wijken voor de Poolse aanvallen. Het vierde Russische leger wordt op 29 augustus 1920 vernietigd in Kolno. De andere Russische legers kunnen zich enkel redden door te schuilen in Oost-Pruisen of de Njemen over te steken.

Daarmee is Warschau gered van een bolsjewistische invasie. En meer dan waarschijnlijk niet alleen Polen maar ook centraal-Europa van een bolsjewistische bezetting.

De Polen zijn deze overwinning in 2020 nog altijd niet vergeten. Daarvan getuigt de hashtag #Wiktoria1920 op Twitter.

bron : https://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Varsovie_(1920)

Polen nemen Kiev in
door

Polen nemen Kiev in

De Oekraïne is in 1920 in verschillende delen versnipperd. Ieder deel kent zijn eigen heer en meester : het witte leger onder Denikin, het Rode leger, het anarchistische partisanenleger van Makhno, het Roemeense leger. De officiële regering van Oekraïne onder Symon Petliura heeft enkel een klein deel in handen dat grenst aan Polen. Dat brengt de Polen onder leiding van Pilsudski ertoe met Petliura te onderhandelen en samen te strijde te trekken tegen het Rode leger. Ze bereiken een overeenkomst met het verdrag van Warschau op 21 april 1920. Op 24 april beginnen 65.000 Poolse en 15.000 Oekraiënse militairen met een offensief richting Kiev. Ze veroveren Zjytomyr op 25 april. Een andere Poolse kolonne rukt gelijktijdig op naar Vinnitsa. Het Rode leger trekt zich ordelijk terug.

Op 7 mei 1920 trekken Polen en Oekraïners Kiev binnen. Op 9 mei houden de Polen een overwinningsparade (zie fotot hierboven) . Daarna trekken ze zich terug en dragen alle autoriteit over aan de Oekraïense militairen. Hieronder staat een kaart die aangeeft welk groot gebied de Polen controleerden begin mei 1920.

door

Wielkopolska opstand breekt uit

Na een patriottische toespraak van minister-president Ignacy Paderewski, tevens beroemd pianist en componist, in het Poolse stadje Poznari, breekt op 27 december 1918 de Grote Poolse Opstand uit tegen Duitsland, soms ook vermeld als de Wielkopolski-opstand.
Diverse militairen en ook veteranen sluiten zich aan bij de opstand. Gelukkig voor hen staat Duitsland op dat ogenblik niet sterk omwille van interne twisten. Op minder dan een maand tijd veroveren de opstandelingen de provincie Pozen, terwijl elders de gevechten verder gaan.
De opstand valt ongeveer samen met de onderhandelingen rond het verdrag van Versailles en beïnvloedt de uitkom;st ervan ernstig : de Polen krijgen een veel grotere regio als grondgebied dan ze op dat ogenblik al veroverd hebben.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

door

Poolse heldenmoed op het dagorder

Jozel Pilsudski, een later Pools staatshoofd, schrijft op 11 juli 1916 in een dagorder voor het leger :

De zwaarste van onze huidige gevechten hadden plaats in de voorbije dagen.

De gevechten waarop Pilsudski doelt, is de slag van Kostiuchnowka, van 4 tot 6 juli 1916 in het gelijknamige dorp nabij de Styr in de regio Volhynia (Oekraïne).

Tegen een grote overmacht van Russische troepen houden de Poolse legioenen veel langer stand dan verwacht, at de Oostenrijkse-Hongaarse troepen in de nabijheid toeliet om zich ordelijk en met geringe verliezen terug te trekken. Zo leveren de Polen een belangrijke bijdrage aan de gunstige afloop voor het Oostenrijks-Hongaarse leger van het Broesilov-offensief. De veldslag bij Kostiuchnowka wordt ook achteraf beschouwd als een van de hevigste waarin de Poolse legioenen ooit vochten.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

Kostiuchnowka1916.jpg