de bivaktoespraak van Mussolini

De bivaktoespraak is de eerste toespraak van Benito Mussolini , als voorzitter van de Raad van Ministers van het Koninkrijk Italië in de Kamer van Afgevaardigden op 16 november 1922. Om 14.30 uur komen de eerste fascistische afgevaardigden de zaal binnen . Om 15.00 uur komt Mussolini via de rechterdeur binnen met een lange jas , zwarte broek en witte beenkappen . Hij draagt het insigne van de oorlogsverminkten in zijn knoopsgat en houdt het manuscript van de toespraak opgerold in zijn hand. Hij begint als volgt zijn toespraak :

“Heren, wat ik vandaag opvoer in deze zaal, is een daad van formele eerbied jegens u en waarvoor ik u geen certificaat van speciale dankbaarheid vraag. Ik bevestig dat de revolutie haar rechten heeft. Ik voeg eraan toe, zodat iedereen het weet, dat ik hier ben om de revolutie van de zwarthemden maximaal te verdedigen en te versterken , en deze toe te voegen als een kracht voor ontwikkeling, vooruitgang en evenwicht in de geschiedenis van de natie.

Na deze verklaringen, uitgesproken met een geaccentueerde stem, breekt het eerste luide applaus los van de fascistische en nationalistische banken , die niet alleen luid klapen, maar ook roepen: “Lang leve het fascisme! Lang leve Mussolini!”. Mussolini vervolgt zijn toespraak als volgt :

Ik weigerde groots te winnen, en ik zou groots kunnen winnen. Ik stelde mezelf grenzen. Ik zei tegen mezelf dat de beste wijsheid degene is die ons niet in de steek laat na de overwinning.
Met 300.000 volledig bewapende jonge mensen, vastbesloten om alles te doen en bijna mystiek klaar om mijn bevel te geven,
was ik in staat om iedereen te straffen die het fascisme belasterde en probeerde te bezoedelen. Ik had van deze dove en grijze Kamer een bivak van manipules kunnen maken: ik had het Parlement kunnen opjagen en een regering kunnen opzetten die uitsluitend uit fascisten bestaat.
Ik zou het kunnen: maar ik wilde het niet, althans in de eerste periode.

Deze woorden zorgen voor grote beroering in de zaal : het zijn vooral de socialisten die uiting geven aan hun afkeur. Giuseppe Emanuele Modigliani roept “Lang leve het Parlement!” en de socialisten vallen hem bij. Dan staan de fascisten op hun beurt op en rennen naar de banken van de tegenstanders. Pas na tussenkomst van de quaestoren van de kamer keert de rust langzaam terug. Mussolini gaat verder.

Ik denk ook dat ik de gedachte interpreteer van deze hele Vergadering en zeker van de meerderheid van het Italiaanse volk, door een warm eerbetoon te brengen aan de Soeverein, die de nutteloze reactionaire pogingen van het laatste uur weigerde, een burgeroorlog vermeed en toestond dat de nieuwe onstuimige fascistische stroming die uit de oorlog tevoorschijn kwam en verheven was door de overwinning , de vermoeide aderen van de parlementaire staat binnendrong.

De fascistische staat zal één enkele politiemacht vormen, perfect uitgerust, zeer mobiel en met een hoge
morele geest; terwijl het leger en de marine, glorieus en dierbaar voor elke Italiaan – verwijderd van de veranderingen in de parlementaire politiek, gereorganiseerd en versterkt, de hoogste reserve van de natie vertegenwoordigen in binnen- en buitenland.

Mijne heren! Uit verdere mededelingen leer je het fascistische programma, in zijn details en voor elk afzonderlijk onderdeel.
Ik wil niet, zolang het voor mij mogelijk is, tegen de Kamer regeren: maar de Kamer moet haar bijzondere positie voelen die haar vatbaar maakt voor ontbinding binnen twee dagen of binnen twee jaar
. Moge God mij dus bijstaan ​​om mijn zware werk als overwinnaar uit te voeren

Mussolini sluit zijn toespraak af met een aanroeping tot God, die wordt onthaald op luid applaus van fascisten, nationalisten en liberalen , terwijl de rest van de zaal zwijgt. Deze toespraak staat gekend als de bivaktoespraak omdat Mussolini heel duidelijk het parlement bedreigt met ontbinding en alle parlementsleden duidelijk maakt dat hij de macht heeft het parlement met zijn zwarthemden te bezetten.

bron : https://it.wikipedia.org/wiki/Discorso_del_bivacco

het einde van het Ottomaanse rijk

Op 1 november 1922 stemt het parlement in Turkije over het einde van het sultanaat. Daarmee begint de Turkse republiek en eindigt het Ottomaanse rijk, gesticht in 1299. Bovendien zorgt maarschalk Mustafa Kemal er zo ook voor dat hij de enige gesprekspartner wordt voor de geallieerden tijdens de komende vredesonderhandelingen. Als de laatste sultan Mehmet VI op 17 november Constantinopel verlaat (zie foto hieronder) en zo van de politieke scène verdwijnt, wordt de regering in Ankara erkend als de enige vertegenwoordiger van de Turkse staat. En daarmee draagt Constantinopel (het latere Istanbul) ook niet meer de titel van hoofdstad. Die titel verhuist naar Ankara.

De geallieerden moeten dus de verdeling van het Ottomaanse rijk herbekijken zoals het in het verdrag van Sèvres (1920) staat. Daarmee krijgt maarschalk Kemal de beloning van zijn strijd tegen dit verdrag. Maar het einddoel is niet alleen een Turkse staat. Men streeft ook naar een Turks volk met één enkele identiteit op vlak van taal en religie. De tijd van het multiculturele Ottomaanse rijk is definitief gedaan. En dus moet iedereen vertrekken die niet aan de Turkse identiteit beantwoordt.

Dat noteert ook Hans Tröbst, Duitse officier in Turkse dienst in zijn dagboek op 4 en 5 november 1922.

4 november : Grote bekendmaking van Mustafa Kemal Pasja : “Alle christenen kunnen het land verlaten. Dat betekent dus het einde van de oorlog”. – 5 november : Ik was vandaag met Sekerija in de stad om in de bazaar goedkoop zaken aan te kopen, aangezien de meeste christenen van plan zijn te vertrekken en er nu tapijten en allerhande zaken goedkoop worden aangeboden. Natuurlijk was de openbare verkoop verboden. Eerst dacht ik dat de beroepskooplui uit vrees geen zaken te kunnen doen, achter dit verbod zatren. Maar nu komt het uit ! Echt klasse ! Dat noem ik werkelijk : oog om oog tand om tand. Mustafa Kemal Pascha heeft het bevolen. Alle christenen mogen binnen de maand Anatolië verlaten. Wie dan nog daar is, wordt gedeporteerd. Verder is bevolen dat de emigranten alle have en goed zonder compensatie moeten achter laten. Dat wordt aan de terugkerende Turken als schadeherstel gegeven voor de afgebrande huizen en goederen. Dat noem ik een doortastende maatregel. Een paar honderdduizend mensen wordt eenvoudigweg buitengesmeten. Daar ben ik het helemaal mee eens, dat is een gerechtvaardigde straf.

bronnen
https://en.wikipedia.org/wiki/Abolition_of_the_Ottoman_sultanate

https://en.wikipedia.org/wiki/Population_exchange_between_Greece_and_Turkey

Hans Tröbst – Mit den Kemalisten Kreuz und Quer durch Anatolien – (Ein Soldatenleben in 10 Bänden 1910 – 1923) Kindle-editie

inflatie in Duitsland

Geld heeft drie functies. Het dient natuurlijk als betalingsmiddel. Een bepaalde hoeveelheid geld wordt gegeven in ruil voor een product. Daarnaast wordt geld ook als rekeneenheid en maatstaf van waardering gebruikt. Het bedrag dat een goed kost, drukt de waarde uit dat een gemeenschap aan dat goed hecht. Ten derde is geld ook een waardeopslag. Men kan geld sparen om later voor grotere uitgaven te gebruiken.

Oorspronkelijk bestond geld uit gouden, zilveren of koperen munten. Later heeft men papieren biljetten ingevoerd dat overeenstemt met de waarde van die munten. Het papier van die biljetten is niet meer waard dan het papier zelf, maar door het vertrouwen in de munt heeft dit papier dezelfde waarde als de munten die het vertegenwoordigt.

In 1922 is het vertrouwen in de Duitse Mark ernstig geschaad. De moord op minister Walter Rathenau (lees meer in dit bericht) heeft dit vertrouwen nog verder geschaad. De Mark wordt nog gebruikt als betaalmiddel maar niet meer als waardeopslag. Niemand wou de Mark nog op zijn spaarboekje hebben en zelfs niet te lang in de portemonnee. De snelheid waarmee het geld in Duitsland omgaat neemt gedurig toe. En zo ontstaat de inflatie in Duitsland.

Om een voorbeeld te geven : een roggebrood dat in juni 1922 in Berlijn 8,15 Mark kostte, kost eind 1922 om en bij 163 Mark. De prijs van aardappelen verviervoudigde van 4,05 naar 16,65 Mark. Een kilo varkensvlees stijgt van 123 naar 1.880 Mark. Boter stijgt van 144 naar 3.050 Mark en voor een ei moet geen 5,40 maar 82 Mark betaald worden.

bron : Frank Stocker, Die Inflation von 1923, Finanz Buch Verlag

Mars op Rome

Op 27 oktober 1922 acht Mussolini het moment gekomen om de politieke macht in Italië te grijpen. Zijn fascisten bezetten de openbare gebouwen van de belangrijkste centra. Zo worden prefecturen, communicatiekantoren (post, telegraaf en telefoon) en treinstations bezet, te beginnen met de centra waarvan al bekend was dat de autoriteiten bereid zijn mee te werken.

In Rome is het commando ’s middags overgenomen door generaal Emanuele Pugliese. Hij heeft het verdedigingsplan van de hoofdstad voorbereid met het blokkeren van de spoorwegknooppunten en het oprichten van blokken rond de stad door het leger. ’s Avonds presenteert eerste minister Facta het ontslag van zijn regering aan de koning. In de loop van de nacht wordt, vanwege het nieuws over de fascistische opstand, een bijeenkomst gehouden op het Ministerie van Oorlog, met eerste minister Facta, de ministers Taddei en Soleri, en generaal Pugliese. Er wordt besloten om onmiddellijk een ministerraad bijeen te roepen. die de staat van beleg in heel Italië vanaf 12.00 uur uitvaardigt, de onderbreking van de spoorlijnen, de opschorting van de openbare telefoondienst en de telegrafische censuur. In de ochtend van 28 oktober worden de prefecten om 7.30 uur per telegram op de hoogte gebracht.

De geplande bijeenkomst van de fascisten in Foligno , Monterotondo , Santa Marinella en Tivoli begint op 28 oktober. In totaal zijn er ongeveer 16.000 mannen aanwezig. Om 9 uur wordt het decreet voor de staat van beleg aangeboden aan de koning, die weigert het te ondertekenen. Rond het middaguur stuurt de regering een nieuw telegram naar de prefecten, waardoor het vorige wordt geannuleerd. Dit geeft groen licht voor de opstand van de fascisten die geen tegenstand meer ondervinden.

Mussolini heeft niet deelgenomen aan de mars, maar is in Milaan gebleven. Gezien de patstelling in de politieke situatie wordt hij echter op de 29e oktober door Rome gecontacteerd om de hoofdstad te bereiken en de opdracht van de koning te krijgen om de regering te vormen. Hij vertrekt diezelfde avond met de trein.

Op de ochtend van de 30e oktober hebben de fascistische squadrons de omgeving van de hoofdstad bereikt, waar de door de regering bevolen blokken nog steeds aanwezig zijn. Mussolini arriveert ’s ochtends in Rome en ontmoet de koning voor de taak om de nieuwe regering te vormen en de lijst van ministers wordt diezelfde avond aan de vorst gepresenteerd. De koning stemt ook in met een parade van de fascistische squadrons bij het monument voor de onbekende soldaat en voor de Quirinale. De straten worden rond 13.00 uur vrijgemaakt van blokken. De colonnes van fascisten zetten zich daarom in beweging om Rome binnen te komen, nog steeds gewapend.

Op 31 oktober wordt het demobilisatiebevel gepubliceerd in de krant Il Popolo d’Italia . Op de middag  vindt de fascistenparade plaats in de Altare della Patria en in de Quirinale: een leger van burgers, met illegaal vastgehouden wapens, paradeert voor de koning, het staatshoofd en de nieuw benoemde president van de Raad van Ministers.

bron : https://it.wikipedia.org/wiki/Marcia_su_Roma/

het Rode leger verovert Vladivostok

In 1922 bezetten het Witte Leger en Japanse soldaten Vladivostok en omgeving. Tussen de Russische Socialistische Federatieve Sovjetrepubliek en het Witte Leger en de Japanse bezette gebieden zit nog een bufferstaat, de Verre Oostelijke Republiek. Deze bufferstaat dient als bliksemafleider om oorlog te voorkomen tussen Rusland en Japan.

Na de moord op de Japanse premier Hara Takashi in november 1921 kondigt de nieuwe politieke leiding in Japan in de zomer van 1922 het voornemen aan om de Japanse strijdkrachten tegen oktober 1922 terug te trekken. Hernieuwde onderhandelingen met de VOR leveren niets op en VOR-troepen nemen gebieden in beslag zodra de Japanse troepen ze hebben geëvacueerd . Binnen enkele uren na de definitieve terugtrekking van de Japanse troepen uit Vladivostok op 25 oktober 1922 trokken VOR-troepen de stad binnen. Twee weken later wordt de VOR geabsorbeerd door de Sovjet-Unie, en wordt de bolsjewistische controle in heel Siberië gevestigd. De val van Vladivostok wordt daarom vaak beschouwd als het een einde van de Russische burgeroorlog.

bronnen
https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/siberian_intervention_1918-1922
https://nl.wikipedia.org/wiki/Verre-Oostelijke_Republiek

intocht van soldaten van de Verre Oostelijke Republiek in Vladivostok

Fascistisch congres in Napels

In oktober 1922 spelen de Italiaanse fascisten met de gedachte om via een mars op Rome de macht te veroveren. Half oktober komen Mussolini en enkele van zijn luitenanten (Balbo, Bianchi, De Bono, De Vecchi) samen om de plannen te bespreken. Volgende punten worden genoteerd :

  • Mobilisatie en bezetting van openbare gebouwen in de belangrijkste steden;
  • Ultimatum aan de regering van premier Facta voor de overdracht van staatsbevoegdheden;
  • Toegang tot Rome en in bezit nemen van de ministeries tegen elke prijs. 

Op 24 oktober 1922 houden de fascisten hun congres in Napels. Het aantal aanwezigen wordt geschat tussen 15.000 en 40.000, naargelang de bron. Daar houdt Mussolini een toespraak die niets aan duidelijkheid overlaat.

Wij fascisten zijn niet van plan om via de achterdeur aan de macht te komen; wij fascisten zijn niet van plan ons formidabele ideale geboorterecht op te geven voor een miserabel gerecht van ministeriële linzen!”

In de namiddag is Mussolini nog duidelijker : “Of ze zullen ons de regering geven of we gaan die in Rome neerhalen !”.

bron : https://it.wikipedia.org/wiki/Marcia_su_Roma

Mussolini op het congres in Napels – 24 oktober 1922

wapenstilstand van Mudanya

Op 11 oktober 1922 wordt een wapenstilstand ondertekend in Mudanya
tussen Turkije enerzijds en Groot-Brittannië, Frankrijk en Italië
anderzijds. Op 14 oktober ondertekent Griekenland deze
wapenstilstand eveneens. Daarmee komt er een einde aan de afspraken vastgesteld
in de wapenstilstand van Mudros (30 oktober 1918).
De wapenstilstand van 1918 gaf de geallieerden onder meer het recht de Bosporus
en Constantinopel te bezetten. Mustafa Kemal weet in deze nieuwe wapenstilstand
die rechten af te nemen. Bovendien eist en verkrijgt hij dat Oost-Tracië terug
bij Turkije wordt gevoegd. De Grieken krijgen 15 dagen de tijd om zich terug te
trekken. Deze wapenstilstand wordt gevolgd door het verdrag van Lausanne in 1923.

In Duitsland wordt met interesse gekeken naar deze voormalige bondgenoot uit
de Groote Oorlog die een vernederend verdrag weet om te buigen in een nieuw
verdrag. Vooral de NSDAP wil hier een voorbeeld aan nemen.

bronnen :

https://en.wikipedia.org/wiki/Armistice_of_Mudanya
https://www.ekathimerini.com/culture/209963/ataturk-in-the-nazi-imagination/

In dit gebouw in Mudanya is de wapenstilstand ondertekend.

Mars op Bolzano

Aan het einde van de Groote Oorlog is Zuid – Tirol toegewezen aan Italië. De Duitstalige stad Bozen krijgt daarop de Italiaanse naam Bolzano. Met de opkomst van de fascisten wordt de druk op de Duitstalige bevolking steeds harder. Eén van de favoriete doelwitten is Julius Perathoner, burgemeester van de stad Bozen/Bolzano vanaf 1895. Perathoner is bij aanvang een pleitbezorger van vreedzaam samenleven tussen burgers van Duitse en Italiaanse nationaliteit , maar door de polarisatie verandert hij van gedachte en hij neemt standpunten in van hard verzet tegen elke vorm van Italianisering . Bij verschillende gelegenheden weigert Perathoner de Italiaanse driekleur op de gebouwen van de stad te hijsen.

Aan Italiaanse kant vinden we de fascist Achille Starace. Hij zet aan tot geweld tegen de Duitstalige bevolking in april 1921. Daarbij vallen een dode en verscheidene gewonden. De spanning blijft toenemen to de fascisten in september 1922 een ultimatum stellen. Burgemeester Perathoner moet ontslag nemen en het onderwijs in de plaatselijke Elisabethschule gebeurt voortaan in het Italiaans. Een voorgesteld compromis wordt van de hand gewezen.

Bij zonsopgang op 1 oktober 1922 bezetten de fascisten de Elisabethschule , die onmiddellijk wordt omgedoopt tot “Regina Elena-school”. De volgende dag wordt het stadhuis van Bolzano belegerd en men dreigt daar brand te stichten als Perathoner niet wordt ontslagen .

Zoals al eerder is gebeurd, grijpen noch de politie, noch de Carabinieri in om de fascistische squadrons te stoppen. Ook de Italiaanse politieke machthebbers zwichten voor de fascistische druk.  Op 2 oktober 1922 verklaart de regering Perathoner ontslagen uit het ambt van burgemeester.

Slechts drie weken later brengt de Mars naar Rome Benito Mussolini aan de macht. De mars naar Bolzano is door sommige historici beschouwd als een “generale repetitie” voor de definitieve omverwerping van de liberale staat door het fascisme.

bron : https://it.wikipedia.org/wiki/Marcia_su_Bolzano

de Chanak crisis

Nu de Turken Smyrna hebben veroverd en het Griekse leger op de vlucht is, is de vraag wat de volgende stap van veldmaarschalk Mustafa Kemal zal zijn. Als Constantinopel zijn einddoel is, en dat is meer dan waarschijnlijk, dan kan het tot gevechten komen met het Britse leger dat daar gestationeerd is sinds het einde van de Groote Oorlog.

In een interview gepubliceerd op Daily Mail , 15 september 1922, verklaart de leider van de Turkse nationale beweging Mustafa Kemal dat “onze eisen na onze recente overwinning hetzelfde blijven als voorheen. We vragen om Klein-Azië , Thracië tot aan de rivier Maritsa en Constantinopel  … We moeten onze hoofdstad hebben en ik zou in dat geval verplicht zijn om door te marcheren tot in Constantinopel met mijn leger, wat een aangelegenheid van slechts een paar dagen zal zijn. Ik verkies de stad te verkrijgen door middel van onderhandelingen, hoewel ik natuurlijk niet oneindig kan wachten.” Het Britse kabinet komt op dezelfde dag bijeen en besluit dat de Britse troepen hun posities moeten handhaven. De volgende dag, in afwezigheid van minister van Buitenlandse Zaken Lord Curzon , geven bepaalde ministers van het kabinet een communiqué uit waarin ze Turkije bedreigen met een oorlogsverklaring door Groot-Brittannië en de Dominions , op grond van het feit dat Turkije het Verdrag van Sèvres heeft geschonden . Op 18 september, bij zijn terugkeer in Londen, wijst Curzon erop dat dit de premier van Frankrijk , Raymond Poincaré , woedend zal maken, en hij vertrekt naar Parijs om te proberen de zaken glad te strijken. Poincaré heeft echter al de terugtrekking van het Franse detachement bij Chanak (Çanakkale in het Turks) bevolen, maar haalt de Turken over om de neutrale zone te respecteren. Curzon bereikt Parijs op 20 september 1922 en bereikt, na verschillende boze ontmoetingen met Poincaré, overeenstemming over een wapenstilstand met de Turken.  

Maar de Turken zitten ook niet stil. Ernest Hemingway, oorlogscorrespondent voor The Toronto Daily Star is aanwezig bij het volgende incident.

Een andere nacht houdt een torpedobootjager een bootlading Turkse vrouwen tegen die vanuit Klein-Azië aan het oversteken zijn. Bij het zoeken naar wapens blijken alle vrouwen mannen te zijn. Ze zijn allemaal bewapend en blijken later kemalistische officieren te zijn die zijn uitgezonden om de Turkse bevolking in de buitenwijken te organiseren in geval van een aanval op Constantinopel.

In de Britse politiek zijn Lloyd George, Winston Churchill en de conservatieven Lord Birkenhead en Austen Chamberlain pro-Grieks en willen oorlog. Alle andere conservatieven van de coalitie in zijn regering verwerpen oorlog. De positie van Lloyd George als hoofd van de coalitie wordt onhoudbaar. Zijn kabinet is beïnvloed door valse inlichtingen, waaronder de mogelijkheid dat Turkije een militaire overeenkomst kan sluiten met Sovjet-Rusland . Hoewel MI6 meldde dat Turkije en Sovjet-Rusland al uit elkaar dreven, blijft het kabinet bezorgd over een interventie door de Sovjet-marine. Churchill publiceert een pro-oorlogsmanifest dat waarschuwt voor een grootschalig Turks offensief in Europa dat het resultaat van de oorlog ongedaan zal maken. Dit manifest wordt in binnen- en buitenland bekritiseerd en brengt de Britse regering in verlegenheid. Onder meer de premier van Canada is ontstemd omdat hij niet eerst geraadpleegd is over de mogelijkheid van een oorlogsverklaring. En bovendien wil de Brits publieke opinie niets van oorlog weten.

Op 23 september 1922 besluit het Britse kabinet Oost-Thracië aan de Turken te geven, waardoor de Grieken het zonder slag of stoot moeten verlaten. Dit overtuigt Kemal om de opening van wapenstilstandsbesprekingen te accepteren en op 28 september vertelt hij de Britten dat hij zijn troepen heeft bevolen elk incident in Chanak te vermijden. Daarmee is elke oorlogsdreiging geweken.

bron : https://en.wikipedia.org/wiki/Chanak_Crisis

Smyrna gaat deels in vlammen op

Smyrna gaat deels in vlammen op

Op 9 september 1922 is de stad Smyrna overspoeld door de hartstochten die in een decennium van oorlog voeren zijn gewekt. Als de Turkse cavalerie deze ooit welvarendste en meest kosmopolitische stad van het Ottomaanse rijk binnenrijdt, kijkt de christelijke meerderheid van de bevolking in nerveuze afwachting toe. Smyrna is een stad waarin moslims, jode, Armeniërs en Grieks-orthodoxe christenen eeuwenlang min of meer vreedzaam hebben samengeleefd. Maar na bijna tien jaar oorlog zijn de onderlingen etnische verhoudingen in de stad verstoord. Het Ottomaanse rijk is tijdens de Balkanoorlogen van 1912 en 1913 Europese gebieden kwijt geraakt. En nadat het aan de kant van Duitsland heeft gevochten, zijn ook de Arabische gebieden ontnomen door Britten en Fransen. Na de Groote Oorlog is er een drie jaar durend conflict uitgevochten tussen Grieken en Turken, dat gekenmerkt is door talrijke wreedheden jegens moslims en christenen.

In september worden een aantal rekeningen vereffend nu duidelijk is wie de oorlog gewonnen heeft. Vlak nadat het Turkse leger Smyrna heeft veroverd, arresteren soldaten de orthodoxe aartsbisschop Chrysostomos, een uitgesproken voorstander van de Griekse invasie, en dragen hem over aan hun commandant, generaal-majoor Sakalli Nuredin Pasja. De generaal levert Chrysostomos uit aan een Turkse mensenmassa. Een waarnemer, een Franse matroos vertelt :

De massa stortte zich met rauwe kreten op Chrysostomos en sleepte hem door de straat tot bij een kapperszaak, waar Ismael, de Joodse eigenaar, zenuwachtig in de deuropening toekeek. Iemand duwde de kapper opzij, greep een wit laken en knoopte dat om Chrysostomos’ nek. Hij riep :”We gaan hem scheren.”. Ze rukten de prelaat zijn baard uit, staken zijn ogen uit met hun mes, sneden zijn oren , zijn neus en zijn handen af. Niemand kwam tussenbeide. Ze sleepten vervolgens het verminkte lichaam van Chrysostomos naar een nabijgelegen straatje, waar ze hem in een hoek gooiden en lieten creperen. (Volgens andere bronnen eindigde het nog gruwelijker met het vierendelen van Chrysostomos).

De gewelddadige dood van de orthodoxe metropolie van Smyrna is slechts de ouverturen van een golf van geweldsorgieën. In de loop van de volgende twee weken worden naar schatting 30.000 Grieken en Armeniërs afgeslacht. Nog veel meer worden er beroofd, in elkaar geslagen of verkracht door Turkse soldaten, paramilitaire troepen en plaatselijke tienerbendes.

In de namiddag van 13 september 1922 gaan in de Armeense wijk van de stad de eerste huizen in vlammen op. De volgende ochtend staan ook de meeste christelijke wijken van Smyrna in brand. Binnen enkele uren hebben duizenden mannen, vrouwen en kinderen hun toevlucht gezocht aan de kade. Terwijl Turkse troepen de kade afsluiten, proberen veel wanhopige vluchtelingen de geallieerde schepen in de haven te bereiken. ALs het steeds duidelijker wordt dat de geallieerden niet zullen ingrijpen, plegen enkele angstige Grieken zelfmoord door het water in te springen en zicht te verdrinken. Anderen willen zich zwemmend in veiligheid brengen, terwijl ze als een razende een van de geallieerde schepen proberen te bereiken. Kinderen en bejaarden worden onder de voet gelopen door een massa die wanhopig tracht te ontsnappen aan de ondraaglijke hitte van de brandende gebouwen om hen heen. Vee en paarden, die onmogelijk te evacueren zijn, breken hun voorpoten voordat ze in het water worden geduwd om te verdrinken – een tafereel dat wordt vereeuwigd in het korte verhaal “on the Quai at Smyrna”, geschreven door de dan nog onbekende buitenland correspondent van the Toronto Star, Ernest Hemingway.

bron : Robert Gerwarth, de verslagenen, Balans