frontbrief

door

de laatste brief van Gerhard Gürtler

Slechts vier dagen voor hij sneuvelt, schrijft student Gerhard Gürtler op 11 augustus 1917, een brief naar huis. Hij heeft het daarin over de felle gevechten van de derde slag om Ieper.

De mannen in de frontlinie horen uur na uur en nacht na nacht niets anders dan het trommelvuur, het gekreun van gewonde vrienden, het geschreeuw van gevallen paarden en het wilde bonken van hun eigen hart.

Zelfs in de korte rustpauzes spoken in de vreemde stilte de herinneringen van grenzeloos lijden door hun doodvermoeide hersenen. Er is geen ontsnappen aan, er rest hun alleen afschuwelijke herinneringen en wachten op wat komen gaat.

Ik heb geen foto van Gerhard Gürtler gevonden. Bij bovenstaande brief heb ik gekozen voor het centrale paneel van de triptiek “der Krieg” van Otto Dix, die zelf ook aan het front is geweest tijdens de grote oorlog.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

OttoDix_DerKrieg02

door

vooruitzicht op een droeve kerst

Georg Bantlin, officier van gezondheid in het Duitse leger, schrijft op 19 december 1916 aan zijn familie hoe somber hij zich dezer dagen voelt.

Mijn stemming is somberder dan somber, in de dagen voor de vorige kerst was het al net zo, maar een derde kerst opnieuw ver weg van alles wat je dierbaar is, drukt zwaar op je gemoed. Zo word je oud en grijs en futloos in deze oorlog, terwijl de jaren verstrijken die voor de opbouw moesten worden benut.

De ellende van de hele mensheid maakt je neerslachtig als je bedenkt wat er wordt verwoest, elke dag dat de oorlog langer duurt. Hoe mooi had kerst kunnen zijn wanneer het grootmoedig vredesaanbo van onze keizer gunstig was onthaald. Maar dat kon je al meteen uit je hoofd zetten en de krantenberichten bevestigen nog eens dat we onze vijanden goed hebben ingeschat. Met afgrijzen besef je dat deze verwoesting nog lang kan duren.

bron: oorlogskalender 2014-2018, davidsfonds

weihnachten1916

door

de laatste brief van Edward Penney

Van aan het front in de Dardanellen schrijft Edward Penney op 29 oktober 1915 een brief naar zijn vader :

Het zou me minstens een week vragen om alles te vertellen wat er gebeurde sinds we hier landden in die vreselijke nacht van 6 augustus. Je hebt wellicht al gehoord van de landing bij Suvla baai en de bijbehorende blunders ? Ik kan je vertellen dat onze jongens hun werk gedaan hebben, maar dat ze er een zware prijs voor betaalden. Onze divisie begon aan de gevechten met vijftienduizend man, maar na de slag die verscheidene dagen duurde, hadden we er nog vierduizend.

We hebben hier te kampen met allerhande ontberingen door gebrek aan water en door de verschrikkelijke hitte. Op een keer lag ik in een bergkloof gedurende dertig uren. Ik durfde me niet te bewegen terwijl het water slechts een tiental meter van me verwijderd was. Maar het zou een zekere dood betekend hebben mocht ik om water geweest zijn.

Nauwelijks drie weken later sneuvelt Edward Penney.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

slag bij Chunuk Bair door majoor Ion George Brown

slag bij Chunuk Bair door majoor Ion George Brown

door

Mort subite aan het Vlaamse front

Het ene moment drink je samen koffie, een half uur later maak je zijn dodenkrans. Een Franse soldaat schrijft van aan het Vlaamse front naar huis :

Wij staan de praten in de loopgraaf en drinken een beker koffie. Naast mij valt plotseling mijn vriend neer. Eén kogel heeft zijn hersenen doorboord. Zonder een kreet is hij neergevallen.

In de tweede linie graven wij een put. Een halfuur later dragen wij het lijk, in zijn kapotjas gewikkeld, naar zijn laatste rustplaats. Iedereen groet, wanneer de harde aardeklompen in de kuil vallen. Wij planten er een klein houten kruisje op, en met dennentakken en een driekleurig lint maken wij een krans.

Voor hem geen plechtige staatsbegrafenis.

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

de tekening komt uit de stripreeks Edelweiss, auteurs Yann en Hugault, album nr 2 – Sidonie

Edelweis01