dodendraad

door

dodendraad in Molenbeersel

In Molenbeersel arriveert op 2 februari 1916 een 70-tal Duitsers om een elektrische draadversperring aan te leggen tussen België en Nederland. Alle grensovergangen zijn meteen gesloten.

Den Draad strekt zich uit over praktisch de totale lengte van de grens. Grosso modo bestaat deze afrastering uit drie rijen draden, waarbij de buitenste rijden beschermingsdraden zijn en op de middelste een spanning van 2000 volt staat. Op min of meer regelmatige afstanden bevindt zich een schakelhuisje met soldatenverblijf, waar de stroom uitgeschakeld kan worden, bijvoorbeeld om het lichaam van een slachtoffer van de draad weg te halen.

Toeristische tip : nabij het voormalige smokkelaarscafé Kempkes, op het kruispunt van de Vlasbrei en de Uffelse weg in Molenbeersel, staat een reconstructie van de grensversperrende draad.

bron : oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

dodendraad

door

Waaslandse boeren en de dodendraad

In het Waasland is het bewoners vanaf 7 september 1915 verboden om hun landerijen in het grensgebied op zondag te betreden. Het grensgebied is een drie kilometers brede strook vanaf de elektrische draad die de grens met Nederland afschermde.

Wie in dat gebied woont, in Stekene bijvoorbeeld, moet eerst een aanvraag indienen bij het gemeentebestuur. Met die aanvraag moet je dan naar Lokeren voor een tweede aanvraag en ten slotte naar het Abschnittskommando in Kemzeke voor een stempel in het paspoort.

de dodendraad in Klinge op de Belgisch-Nederlandse grens

de dodendraad in Klinge op de Belgisch-Nederlandse grens

door

Het fatale uur voor Jaak Verstraelen

Ook in Zondereigen, een gehucht van Baarle-Hertog in de provincie Antwerpen, maakt de elektrische afbakening slachtoffers, net zoals op zoveel andere plaatsen in het Nederlands-Belgische grensgebied. Al moet gezegd worden dat het hier niet gaat om een slachtoffer ten gevolge van contact met de draad.

JaakVerstraelen1915Het gezin Verstraelen bezit gronden aan weerszijden van de grens, wat mogelijkheden biedt om iets te regelen. Volgens het verhaal is er aan Nederlandse zijde een brief aangekomen van een zoon aan het front. Om die ongezien over te brengen gaan aan beide zijden van de grens twee zonen van de familie hooien en de brief aan elkaar doorgeven. Naar verluidt is er zelfs een regeling met een Duitse grenswachter om even een oogje toe te knijpen.

Blijkbaar vergist Jaak Verstraelen zich op 1 september 1915 van uur en houdt hij het bij het Belgische uur terwijl de Duitse grenswachters zich natuurlijk aan het Berlijnse uur houden. Daardoor is de grenswachter waarmee de afspraak is gemaakt al afgelost door een andere, minder bereidwillige grenswachter.  Als die Jaak Verstraelen naar de draad ziet stappen om de brief van zijn zoon in ontvangst te nemen, roept de soldaat nog “Stehen bleiben!”. Jaak Verstraelen loop echter door en wordt dan in de rug geschoten. Drie dagen later overlijdt hij.

bronnen

Oorlogskalender 204-2018, Davidsfonds

http://www.geraaktdoordeoorlog.eu/?p=652

http://www.erikraspoet.be/?p=455

door

Dood aan de draad in Knokke

De elektrische draad die de grens met Nederland afsluit, loopt in Knokke zelfs door de duinen. De Duitsers willen iedere vorm van grensverkeer uitsluiten. Toch zijn er altijd dapperen die zich niet laten stoppen door een versperring. En als je er al in slaagt om de grens te dwarsen, dan is het uitkijken voor Duitse militairen.

Leander Waeghe (24 jaar) brengt onder meer brieven over de grens naar Sluis. Wanneer hij samen met een paar vrienden terugkeert over de Hazegraspolderdijk (achter het Zwin), merkt een Duitse patrouille hen op en opent het vuur. Zijn twee medestanders kunnen vluchten, maar Leander is dodelijk geraakt. Over de precieze datum van dit droeve gebeuren verschillen de bronnen ietwat, maar de oorlogskalender van het Davidsfonds plaatst dit op 21 juli 1915.

Naar verluidt veroorzaakt zijn uitvaartdienst in de Sint-Margaretakerk een massale volkstoeloop. Bij wijze van waarschuwing verspreidt de Duitse overheid foto’s van de dode Leander.

Leander Waeghe omringd door Duitse soldaten

Leander Waeghe omringd door Duitse soldaten

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://www.fotoshootwo100.com/article.php?id=175

http://www.zwinstreek.eu/zs/index.php?option=com_content&view=article&id=113:militaire-geschiedenis-6&catid=27:theerens&Itemid=3

door

Jeanne Philipsen sterft in Minderhout op weg naar Castelré

Het Nederlandse Castelré is Nederlands grondgebied maar wordt vrijwel geheel omsloten door Belgisch grondgebied. Van Castelré is het maar een half uur te voet naar het Belgische Minderhout. Begrijpelijk dus dat de inwoners liever naar hier komen dan naar het Nederlandse Baarle-Nassau, 12 kilometer verder. Ook op 27 december 1914 komen de mensen van Castelré naar de hoogmis in Minderhout. Wanneer de Nederlanders weg zijn, sluiten Duitse soldaten de weg Minderhout-Castelré af. Zoals overal wordt de grens tussen, Nederland en Vlaanderen afgesloten. Tegen de Nederlanders die komen kijken wat er gebeurt, zeggen de Duitse soldaten :”Nicht mehr zurück kommen, in Holland Beten” (Niet meer terugkomen, in Holland bidden).

Enkele uren later wordt de 22-jarige Jeanne Philipsen neergeschoten wanneer ze samen met haar moeder en broer de grens wil overschrijden. Ze wordt nog met een kruiwagen naar een boerderij gebracht, maar ze sterft. Tussen haar kleding zitten brieven voor haar 2 broers aan de Ijzer. Jeanne Philipsen was één van de allereerste slachtoffers door grensincidenten tijdens de eerste wereldoorlog.

gedenkplaat Jeanne Philipsen

gedenkplaat Jeanne Philipsen

bronnen

oorlogskalender 2014-2018, Davidsfonds

http://nl.wikipedia.org/wiki/Castelré

http://www.dodendraad.org/index.php/teksten3/bijzondere-locaties/17-mnderhout-en-castelre

http://www.bloggen.be/vlaanderensvelden/archief.php?ID=2642404